تحلیلی بر زیبایی شناسی شهرهای ایرانی- اسلامی از منظر برنامه ریزی شهری

زیبایی شناسی و شناختن زیبایی امرمهمی است که از گذشته مورد توجه بوده است. هم چنین زیبایی شناسی نما نیز همواره در طی دوران تاریخی ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. در تاریخ هنر، هیچ هنری به اندازه هنر اسلامی بحث برانگیز و متعالی نبوده است. هنر و زیبایی شناسی شهرهای ایرانی- اسلامی برخلاف نوع غربی هم با باطن و هم اصل وجودی انسان سر و کار دارد. نگاه عارفانه و شهودی هنرمندان مسلمان با پیروی از مبانی قرآنی و نیز همراهی با علم ریاضیات و هندسه، سبب ایجاد آثاری شگفت انگیز و متعالی شده است. زیبایی جاذبه ای است ازلی، که هنر پل ارتباط میان آن و انسان است. معماری ایرانی- اسلامی برگرفته از زبان قرآن است و یکی از عناصر اصلی نشان دهنده عمق غنای فرهنگ اسلامی می باشد. هر طراحی برای زندگی انسان با مقوله هنر و همچنین با مفاهیم زیبایی شناسانه در این امر مرتبط است، بحث زیبایی شناسی معماری که در واقع به مبانی کیفی و نظری در هر طرحی مربوط می شود ما را به بررسی بیشتر عناصرخلق زیبایی و یا ارزیابی این مفهوم هدایت می کند مطالعات نشان می دهد معماری امروزی نتوانست پاسخگوی همه نیازهای بشر باشد. در پی چرایی آن، تحلیل بیشتر علوم انسانی ابعاد دقیقی را بدست می دهد که طراحی معماری و اثر آن در حیات بشر در نیل به این اهداف غیر قابل انکار دنیای معاصر است. درک زیبایی موهبتی است الهی و پایگاهی ذهنی که به عینیت می انجامد و هنر بدون آن کالبدی است بی روح و خالی از جاذبه. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر زیبایی شناسی شهرهای ایرانی- اسلامی با استفاده از روش توصیفی تحلیلی می باشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا مبانی و تعاریف زیبایی شناسی بررسی و سپس به معیارهای زیبایی شناسی پرداخته شد و در انتها نقش و بنیان های زیبا شناسی در شهر ایرانی – اسلامی تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد زیبایی امری نسبی است و نگاه زیبایی در فلسفه و هنر با محوریت فرهنگ و چالش های به وجود آمده تاریخی دست خوش تغییر بر حسب زمان می گردد. همچنین دیدگاه مدرن زیبایی شناسی در مقوله معماری چیزی جز آنچه با ظهور و نمایش خود سبب پیدا شدن و برانگیخته شدن حالات احساسی نزد انسان می شود نیست.

کلیدواژه ها:

زیبایی شناسی ، شهرهای ایرانی- اسلامی ، بنیان زیبایی شناسی