تاثیر فرم شهر بر وابستگی به اتومبیل شخصی و افزایش آلودگی هوا در کلانشهر شیراز

کاهش مصرف سوخت های فسیلی و کاهش آلودگی های ناشی از آن، از مهم ترین موضوعات کلیدی توسعه پایدار می باشد. فرم شهری از عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار بر وابستگی به اتومبیل شخصی و مصرف سوخت های فسیلی در بخش حمل و نقل دارد. به گونه ای که با افزایش فاصله از مرکز شهر، افزایش زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، کاهش تراکم و اختلاط کاربری وابستگی به اتومبیل شخصی زیاد شده و در نتیجه آن مصرف سوخت در بخش حمل و نقل و آلودگی هوا افزایش می یابد. با توجه به این موضوع، تحلیل فرم فعلی شهرها ضرورتی انکارناپذیر است. مقاله حاضر به بیان یافته های حاصل از یک تحقیق تجربی می پردازد که در آن تاثیر فرم شهر بر وابستگی به اتومبیل شخصی و مصرف سوخت در بخش حمل و نقل در دو محله شهری کلانشهر شیراز مورد بررسی قرار گرفته است. برای دستیابی به اطلاعات مربوط به متغیرهای فرم شهری، به غیر از زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، از نقشه های GIS شهر و در ارتباط با متغیرهای مصرف سوخت در بخش حمل و نقل، مالکیت اتومبیل و همچنین زمان پیاده روی تا حمل و نقل عمومی، از پرسشنامه استفاده شده است. تعداد پرسشنامه های این تحقیق 200 پرسشنامه بوده و برای بررسی تاثیر فرم شهر بر وابستگی به اتومبیل شخصی و مصرف سوخت در بخش حمل و نقل از تحلیل همبستگی استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان می دهد که خانوارهای ساکن در محله های نزدیک به مرکز شهر، نزدیک به ایستگاه های حمل و نقل عمومی، با تراکم و اختلاط کاربری بالا وابستگی کمتری به اتومبیل داشته و مصرف سوخت و تولید آلودگی کمتری دارند.

کلیدواژه ها:

فرم شهر ، وابستگی به اتومبیل شخصی ، مصرف سوخت ، آلودگی هوا ، کلانشهر شیراز