نشان گردونه مهر و رابطه معنایی آن با چهار عنصر ( آب، باد، خاک، آتش )

نقش گردونه مهر ( گردونه خورشید ) یا چلیپا، چلیپا شکسته، یکی از اسرارآمیزترین نقوش بدست آمده بر روی آثار باستانی ایران از قدیم ترین ایام تا امروز بوده است. نظریات فراوانی در ارتباط با منشاء این نقش سمبلیک وجود دارد، گروهی منشاء و سرزمین اصلی آن را کشور ایران و در ارتباط با قوم آریایی و آیین مهرپرستی می دانند؛ گروهی دیگر با توجه به قدمت این نقش بر روی آثار اقوام خارج از محدوده ایران، منشاء آن را به مناطق خارج از ایران نسبت می دهند. در ارتباط با معنای نمادین و مفهوم این نشانه نیز همواره عقاید و نظرات متعددی در سراسر جهان وجود دارد. از این رو هدف این مقاله بررسی پیشینه گردونه مهر و دستیابی به یک تعبیر و مفهوم برای این نشانه است. این تحقیق به روش توصیفی _ تحلیلی بوده و با استدلال استقرایی به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است و مباحث، هر یک جزء به جزء توضیح داده شده و در انتها نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به حضور چشمگیر نقش نشان گردونه مهر در کنار نمادهایی از چهار عنصر اصلی ( آب، باد، خاک، آتش ) بر روی آثار باستانی، نشان گردونه مهر را می توان یک نماد مقدس برای چهار عنصر ( آب، باد، خاک، آتش ) دانست.

کلیدواژه ها:

گردونه مهر ، چلیپا ، عناصر چهارگانه ، آیین مهر