مدل سازی بهره برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل GMS (مطالعه موردی: آبخوان شهریار)

یکی از مهم ترین ابزار مطالعه آب های زیرزمینی مدل سازی می باشد که در این پژوهش با استفاده از نرم افزار GMS مدل سازی بهره برداری بهینه از منابع آب زیرزمینی دشت شهریار انجام شده است. اجرای اولیه مدل در حالت پایدار پس از آنکه اطلاعات تصحیح و تکمیل شد و زمان و واحدهای لازم مشخص گردید، مدل آماده اجرا می باشد مدل در حالت پایدار چندین بار اجرا شد و در هر مرحله با آزمون و خطا شرایط مرزی اصلاح و تدقیق گردید مدل واسنجی و صحت سنجی گردید و برای اطمینان از صحت کالیبراسیون، مدل برای یک دوره ای غیر از دوره کالیبراسیون اجرا شد. برای دوره جدید نیز مقادیر پارامترها صدق کرده و صحت عملکرد مدل مورد تایید قرار گرفت. اجرای مدل در حالت ناپایدار و کالیبراسیون مجدد برای سنجش وضعیت آبخوان و بررسی نوسانات تراز آب زیرزمینی در حالت ناپایدار، یک دوره 12 ماهه از ابتدای سال آبی 1392 تا انتهای سال 1393 انتخاب گردید و برای 12 گام زمانی تعریف شد. داده های چاه های مشاهده ای در طول یک سال تهیه شد و وارد مدل گردید. نتایج نشان داد که بهترین سناریوی بهره برداری برای جبران کسری آبخوان کاهش 10 درصد از میزان تخلیه کلیه چاه های بهره برداری است، میزان تخلیه مجموع چاه های منطقه مورد مطالعه برابر 277 میلیون مترمکعب در سال است. با کاهش 10 درصد از حجم برداشت سالانه چاه های بهره برداری می توان حدود 27 میلیون مترمکعب آب ذخیره کرد و کسری آبخوان کاملا بر طرف می گردد. تراز آب زیرزمینی بین حدود 0/5 تا 14 متر در برخی چاه ها افزایش پیدا کرد. بر این اساس می توان عنوان کرد که بهترین سناریو برای جبران کسری مخزن همان کاهش 10 درصد از میزان تخلیه چاه های بهره برداری می باشد.

کلیدواژه ها:

بهره برداری مطلوب ، مدل سازی آبخوان ، GMS