تاثیر آبیاری موضعی (تیپ) بر بهره برداری پایدار از منابع خاک (مطالعه موردی: دشت قزوین)

به منظور بررسی توزیع و تغییرات شوری پروفیل خاک در ناحیه توسعه ریشه 4 محصول زراعی گندم، ذرت، جو و گوجه فرنگی کشت شده در اراضی دشت قزوین با شوری اولیه 1.5 دسی زیمنس بر متر و با اقلیم گرم و خشک، تحت آبیاری تیپ و طی چند سال زراعی از مدل Aquacrop استفاده گردید. از نتایج شبیه سازی مشاهده گردید، در محصولات زراعی ذرت و گوجه فرنگی، آبیاری تیپ با شوری آب آبیاری برابر با 1 دسی زیمنس بر متر، منجر به افزایش قابل توجه شوری متوسط ناحیه توسعه ریشه با گذشت زمان می گردد و بهره برداری پایدار از منابع خاک زیر سوال میرود، حال آنکه افزایش شوری متوسط ناحیه توسعه ریشه در محصولات گندم و جو در اثر آبیاری تیپ با گذشت زمان ناچیز و قابل صرفنظر کردن است. بنابراین از نتایج این مطالعه می-توان در تاثیر آبیاری موضعی (تیپ) بر بهره برداری پایدار از خاک استفاده نمود. لذا پیشنهاد می-گردد در نواحی گرم و خشک با بارش های جوی ناچیز و منابع آبی محدود، گندم و جو در اولویت کشت برای آبیاری موضعی قرار گیرند تا به کشاورزی پایدار از نظر منابع آب و خاک برسیم، در غیر اینصورت با توجه به تغییر اقلیم و افزایش گرمایش جهانی، کاهش نزولات جوی و نبود آبشویی طبیعی، مجبور به انجام هزینه های اضافی در زمینه آبشویی مصنوعی و نمک زدایی اراضی تحت کشت به منظور آماده سازی مجدد زمین های تحت آبیاری موضعی هستیم.

کلیدواژه ها:

آبیاری تیپ ، توزیع شوری ، محصول زراعی ، Aquacrop