مروری بر تجارب ارزیابی آسیب پذیری کالبدی شهری در مقابل زلزله

کشور ایران یکی از پر مخاطره ترین سرزمین های دنیا محسوب می شود، این درحالیست که زلزله به عنوان یکی از اصلی ترین رخدادهای تهدید کننده این کشور، رتبه ایران را در خطرپذیری لرزه ای در دنیا به صدر آورده و عملا کلانشهری مانند تهران را به دومین کلانشهر پرخطر دنیا از این حیث بدل کرده است. تدوین طرح ها و برنامه های کاهش خطر برای شهرهای این سرزمین یکی از اولویت های نخست بوده و نتیجتا سنجش و ارزیابی آسیب پذیری کالبدی و غیر کالبدی شهرها، به عنوان سنگ بنای یک برنامه و طرح کاهش خطر موفق مطرح می باشد. این مقاله از طریق مطالعه تجربیات صورت گرفته ارزیابی آسیب پذیری کالبدی در ایران و جهان به بررسی تکنیک های بکارگرفته شده در این مطالعات، انواع ابزارهای برداشت داده ها و انواع شاخص های بکارگرفته شده در این مطالعات می پردازد. در پایان به نظر می رسد استفاده از نرم افزار GIS در مدل سازی وضعیت موجود پهنه مورد مطالعه، همچنین استفاده از تکنیک تحلیل یکپارچه سوات از پرکاربردترین تکنیک های ارزیابی آسیب پذیری بوده و در کنار آن برداشت داده از طریق مطالعات میدانی و حضور در فضای شهری دارای فراوانی بالایی به نسبت سایر روش های برداشت داده می باشد. همچنین از طریق بررسی فروانی انواع شاخص های به کار گرفته شده در مطالعات مشابه، دو مسیله اثر گذار و اساسی، توجه به تک بناها بیش از سایر اجزا و عناصر شهر ، و ارزیابی آسیب پذیری بدون ساختار صحیح و غیرسیستماتیک فراوانی ای بیش از سایر موارد بدست آورده و نشان میدهد که همچنان عدم درک صحیح از موجودیت و تمامیت شهر، در میان محققین وجود داشته و به موجب آن، بسیاری از برنامه های کاهش خطر در صورت تدوین، یا ناقص بوده و یا عملا در اجرا به مشکلات عدیده بر خواهند خورد.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری شهری ، ارزیابی آسیب پذیری کالبدی ، زلزله ، تجارب مشابه ، برنامه کاهش خطر