معرفی گونه های ارزشمند جنس مرزه Satureja برای کشت و فراوری در مناطق اکولوژیک مختلف کشور به منظور تولید انبوه (فاز اول: آزمایشات سازگاری)

در ایران برای جنسمرزه 15 گونه معرفی شده که 9 گونه آن انحصاری ایران هستند. برخی از این گونه ها دارای اسانس روغنی با کمیت و کیفیتی بسیار بالاتر از مرزه زراعی هستند که در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان کشت می شود. در فاز اول این تحقیق با توجه به اهمیت و ارزش برخی از گونه های مرزه انحصاری کشور، با هدف معرفی گونه یا گونه های سازگار مرزه در مناطق اکولوژیک مختلف کشور برای کشت وسیع و بهره برداری و همچنین دستیابی به بهترین کمیت و کیفیت از مواد موثره گونه های سازگار شده، دو پروژه ملی و چند پروژه مستقل انجام شد. ابتدا بذر و پایه از رویشگاههای طبیعی، جمع آوری و تکثیر شد . سپس کشت گونه ها و اکسشن های مختلف مرزه در در هفت منطقه اکولوژیکصورت گرفت. در قلب دو پروژه ملی، سازگاری و تنوع در عملکرد و اجزای عملکرد و نیز، کمیت و کیفیت مواد موثره گونههای مختلف مرزه بررسی شد. در پروژه های مستقل، رفع مشکلات جوانه زنی بذور، تاثیر تنش خشکی، تاریخ و تراکم کاشت برای برخی گونه ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای هر شرایط اقلیمی، برخی از گونه های S. khuzistanica ،S.bachtiarica ،S. sahendica ،S. spicigera ،S. mutica وS. rechingeri برای کشت و فراوری مناسب هستنید در آزمایشات جوانه زنی، تیمارهای نیترات پتاسیم و اسید جیبرلیک، نسبت به تیمارهای خراش دهی فیزیکی، شیمیایی و سرما اثرات مطلوب تری بر صفات بذور داشتند تاریخ کاشت پاییزه و تراکم 20*20 سانتیمتر، تیمارهای مناسب و موثری در کشت مرزه سهندی بودند. بیشترین عملکرد سرشاخه گلدار، عملکرد اسانس و ترکیب تیمول در مرزه سهندی با آبیاری در حد ظرفیت مزرعه همراه با کاربرد 5 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد

کلیدواژه ها:

مرزه ، سازگاری ، اسانس ، عملکرد