امکان سنجی نواحی مستعد کشت زعفران در دشت کاشمر با استفاده از GIS

زعفران بهعنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی نقش قابل توجهی در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناطق خشک و نیمه خشک خراسان جنوبی و رضوی پیدا کرده است. هدف اصلی این مطالعه، تعیین نواحی مستعد کشت زعفران با توجه به برخی متغیرهای اصلی موثر در آن میباشد. داده های اقلیمی مورد نیاز، از اداره کل هواشناسی خراسان رضوی برای دوره 1368-1390 اخذ شد. جهت تهیه نقشه سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب، و TIN3 (شبکه نامنظم مثلثاتی) از نقشه های توپوگراف ( (DEM4 (مدل رقومی ارتفاع) سازمان نقشهبرداری با مقیاس 1: 50000استفاده گردید. نقشه پوشش گیاهی و کاربری اراضی از نقشههای قابلیت اراضی در مقیاس1: 50000 مربوط به موسسه تحقیقات آب و خاک کشور استخراج گردید. از سامانه اطلاعات جغرافیایی به منظور رقومی سازی و تهیه نقشه ها استفاده شد. پس از تشکیل پایگاه اطلاعات فضایی منطقه، با استفاده از نرم افزار ArcGIS 9.3 اطلاعات توصیفی نقشه ها به آنها اضافه گردید. سپس براساس شرایط مورد نیاز در خصوص هر پارامتر و اهمیت هر یک از لایه ها، با استفاده از نرم افزار AHP5(فرایند تحلیل سلسله مراتبی) وزن دهی صورت گرفت و پس از عملیات همپوشانی وزنی در محیط GIS پهنه بندی انجام گردید.نتایج حاصله قسمتهای مرکزی و جنوبی دشت را به عنوان مستعدترین مناطق نشان داد که در حال حاضر کاربری این اراضی به کشت دیم، آبی، مراتع نیمه متراکم و متراکم اختصاص دارد

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، زعفران ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، شاخص های محیطی و اقلیمی ، کاشمر