بررسی ضرورت نفی شکنجه متهم در پرتو اصل احترام به کرامت انسانی درحقوق کیفری ایران و اسناد بین المللی

اذیت و آزار بدنی و روحی که امروزه به عنوان خاص شکنجه شناخته می شود یکی از شدیدترین و آزار دهنده ترین جرایمی است که از ابتدای نسل بشریت تا به امروز وجود داشته است. پیشرفت و ارتقای سطح فرهنگ و حقوق در جوامع باعث شده است که این موضوع در دهه های اخیر هم در حقوق داخلی بسیاری از کشورها و هم در حقوق بین المللی در سطح توافقنامه های منطقه ای و بین المللی مورد توجه قرار گرفته و خود را نشان داده است و یکی از جرایم مهم بر ضد حقوق بشر در اسناد بین المللی به شمار می رود و تا بدان جا حایز اهمیت است که در اکثر کشورها تحصیل دلیل از طریق شکنجه کاملا غیر قانونی و خارج از عرف قضایی می باشد و تحصیل دلیل از این طریق باطل و غیر قابل استناد است. جواز یا ممنوعیت شکنجه، همواره محل نزاع میان صاحب نظران بوده است. در نظام حقوقی اسلام نیز شکنجه نهی گردیده و برای انجام آن کیفر تعیین میگردد.مبنای عدم مشروعیت این عمل، توهین به کرامت و شرافت انسان است. نهادهای حقوق بشری تلاشهای زیادی را در جهت محو کردن شکنجه از زندگی بشر انجام دادهاند اما می توان امیدوار بود که به تدریج شکنجه از جوامع حذف و ممنوعیت آن در کشورهای مختلف به رسمیت شناخته شود. این تلاشها از نظر تیوریک دارای آثار بسیار مطلوبی بوده است به گونه ای که امروزه قبح شکنجه امری مسلم بوده و هیچ دولت یا حکومتی نمیتواند زشتی این عمل را مورد تردید قرار دهد. با توجه به اصل احترام به کرامت انسانی که مهمترین اصل و زیربنای اصول حقوقی به شمار می رود، شکنجه چه به صورت جسمی و چه به صورت روحی باید به صورت کامل منع شود و دولت ها با قدرت حاکمیت خود مانع از انجام این عمل در سرزمین های خود شوند. این پژوهش با روشی توصیفی-تحلیلی با به کارگیری ابزار کتابخانهای و نرم افزارهای جامع فقهی و پژوهش های دقیق صورت گرفته است.

کلیدواژه ها:

اصل احترام به کرامت انسانی ، ممنوعیت شکنجه ، آزار جسمی و روحی ، کنوانسیون منع شکنجه