رتبه بندی عوامل موثر بر مدیریت بحران در اماکن ورزشی بر اساس مدل AHP

رویدادهای مهم دهه های اخیر جهان از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، جغرافیایی و انسانی نشان می دهد که جوامع بشری پیوسته دستخوش حوادث طبیعی یا تمایلات مخرب انسانها که باعث بروز بحرانهای گوناگون می شود، بوده است. روزی نیست که اخبار مربوط به بحرانهای کوچک و بزرگی که در گوشه و کنار دنیا رخ می دهد در وسایل ارتباط جمعی منعکس نشود. این بحرانها ممکن است تا آنجا پیش برود که منافع داخل و خارجی جوامع و با اعتبار یک سازمان بزرگ را مورد تهدید قرار دهد(یقیق لو،.(55: 1383 واژه مدیریت بحران از سال 1982 و پس از مواجه شدن شرکت جانسون و جانسون با بحران عظیمی که حیات آن را به مخاطره انداخت، مورد توجه قرار گرفت. اقداماتی که این شرکت جهت مقابله با بحران بکار گرفت، سرآغازی برای انجام تحقیقاتی در زمینه مدیریت بحران بود. این پژوهش به شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر عوامل موثر بر مدیریت بحران در اماکن ورزشی می پردازد(نظری،.(1386 مدیریت بحران علمی کاربردی است که بوسیله مشاهده سیستماتیک بحرانها وتجزیه وتحلیل آنها در جستجوی یافتن ابزاری است که بوسیله آنها بتوان از بروز بحرانها پیشگیری نموده ویا در صورت بروز آن در خصوص کاهش آثار آن آمادگی لازم ، امدادرسانی سریع وبهبودی اوضاع اقدام نمود(حسینی و همکاران،.(30 :1387 استان گلستان با مرکزیت شهر گرگان یکی از شهرهایی است که فضاهای ورزشی زیادی را در اختیار ورزشکاران و ورزش دوستان قرار داده که 89 مورد از این باشگاه ها با مدیریت بخش خصوصی و 54 مورد با مدیریت بخش دولتی و یا نیمه دولتی اداره می شود، علی رغم این که رشته های ورزشی سالنی مانند بسکتبال و والیبال از جذابیت بالایی برخورداری است، مسابقات فوتسال مخصوصا در ماه رمضان که از آن به جام رمضان یاد می شود، در سالن های سرپوشیده برگزار می گردد، در این سالنها جمعیتی بیش از حد ظرفیت جای میگیرند که تحت ثاثیر عوامل مختلف احساسی و اجتماعی رفتار تماشاچیان از کنترل خارج شود، باشگاههایی که توسط بخش خصوصی اداره می شود از میزان نور،تهویه هوا، فضای مناسب برخوردار نیست و به حداقل های ممکن رضایت داده شده و در اماکن ورزشی دولتی کمبود و گاه فقدان سرویس های بهداشتی و عمر زیاد بنا و راهروهای تنگ موجبات بروز حوادث انسانی را فراهم می سازد که ناسازگار با نقش مدیریت بحران و یا مدیریت امنیت در اماکن ورزشی است.با عنایت به مواردی که ذکر شد، شناسایی عوامل موثر برمدیریت بحران در اماکن ورزشی به عنوان یک مسیله مدیریتی از دیدگاه مدیریت بحران مورد میتواند توجه قرار گیرد و شناسایی شود که چه عواملی بر مدیریت بحران در اماکن ورزشی سرپوشیده استان گلستان با مرکزیت شهر گرگان موثر است روش شناسی: تحقیق حاضر از نظر هدف، یک تحقیق توصیفی-پیمایشی و از نظر نتیجه، یک تحقیق کاربردی میباشد. جامعه آماری این تحقیق را نخبگان ( مدیران و روسای هییت های ورزشی) اماکن ورزشی تشکیل می دهند که تعداد آنها به 286 نفر می رسد که در باشگاههای روباز و سرپوشیده مشغول به فعالیت می باشند، تعداد باشگاههای سرپوشیده شهر گرگان به تعداد 89 مورد مربوط به باشگاههای دولتی و 54 مورد نیز به باشگاه های خصوصی مربوط است که تمام مدیران باشگاهها و روسای هییت های ورزشی عضو جامعه آماری محسوب می شوند. حجم نمونه تحقیق بر اساس جدول مورگان 165 نفر تعیین گردید.(خاکی، .(272 :1384 روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای است که نمونها عبارتند از: تعداد 79 نفر مدیر باشگاههای سرپوشیده و 20 نفر مدیر باشگاههای روباز و 36 نفر نیز مدیران باشگاههای خصوصی و 30 نفر روسای هییت های ورزشی می باشند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارTeam Expert Choice برای مدلهای تصمیم گیری گروهی طراحی شده است، استفاده شد.نتایج: نتایج تحلیل محاسبه شده نشان میدهد که عامل تجهیزات ورزشی با وزن نسبی 0.093 در رتبه اول و پس از آن عامل بودجه دولتی با وزن نسبی 0.091 در رتبه دوم درآمدهای باشگاه با وزن نسبی 0.075 در رتبه سوم و گرمایش و سرمایش و نور و تاسیسات با وزن نسبی 0.070 در رتبه چهارم و حامیان مالی با وزن نسبی 0.068 در رتبه پنجم و امداد و انتظامات با وزن نسبی 0.065 در رتبه ششم و نظافت سالن و راهروها و سرویس بهداشتی با وزن نسبی 0.063 در رتبه هفتم و مدیر با وزن نسبی 0.060 در رتبه هشتم و مربی با وزن نسبی 0.056 در رتبه نهم و سیستمهای ارتباطی با وزن نسبی 0.048 در رتبه دهم و امکانات رفاهی تماشاچیان(بوفه، صندلیها) با وزن نسبی 0.047 در رتبه یازدهم و ورودی و خروجی با وزن نسبی 0.045 در رتبه دوازدهم و سیاستها با وزن نسبی 0.044 در رتبه سیزدهم و قوانین با وزن نسبی 0.043 در رتبه چهاردهم و آب با وزن نسبی 0.039 در رتبه پانزدهم و خانواده با وزن نسبی 0.036 در رتبه شانزدهم و کارمند با وزن نسبی 0.035 در رتبه هفدهم و آیین نامه ها با وزن نسبی 0.019 در رتبه هجدهم اهمیت قرار دارد.نتیجهگیری: با توجه به یافته های تحقیق برای سوال فرعی پنجم تحقیق که مربوط بهعوامل فرعی ایمنی و بهداشتی است. عوامل فرعی مربوط به عامل اصلی ایمنی و بهداشتی اولویت بندی شد و نتایج حاصل نشان میدهد، امداد و انتظامات در رتبه اول،نظافت سالن و راهرو ها و سرویس بهداشتی در رتبه دوم،امکانات رفاهی تماشاچیان در رتبه سوم و ورودی و خروجی در رتبه چهارم قرار گرفت. با انجام مطالعات جامع در مورد ایمنی اماکن ورزشی میتوان راه حل مناسبی را برای حل مشکلات ایمنی این اماکن ارایه داد. چنانچه این مطالعات به درستی صورت گیرد شاید بتوان میزان تفاوت بین وضعیت ایمنی اماکن ورزشی را با یکدیگر نیز مقایسه کرد. با استفاده از نتایج این تحقیق و تحقیقات مشابه می توان امیدوار بود که وضعیت ایمنی اماکن ورزشی را به حداقل استانداردهای موجود نزدیکتر کرد و همچنین در صورت امکان، امنیت و ایمنی فضاهای ورزشی را به سمت استانداردهای جهانی سوق داد.

کلیدواژه ها:

اماکن ورزشی ، مدیریت بحران ، روش AHP