بررسی تنوع مورفولوژیکی در جمعیت های گندم های وحشی Aegilops tauschii در ایران و واکنش آنها به نژاد +EA زنگ زرد در مرحله گیاهچه

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت های گندم های وحشی Aegilops tauschii موجود در کلکسیون بانک ژن گیاهی ملی ایران که از مناطق مختلف کشور جمع آوری شده اند، تعداد 188 نمونه بر اساس صفات مورفولوژیک و 100 نمونه از این مجموعه برای ارزیابی مقاومت به نژاد بیماری زای +EA زنگ زرد به ترتیب در مزرعه تحقیقاتی بانک ژن ملی گیاهی و گلخانه موسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر کرج ، مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه خوشه ای بر اساس ارزیابی صفات مورفولوژیک ، جمعیت های آجیلوپس تاوشی کلکسیون ایران را بر مبنای استانهای محل جمع آوری نمونه ها در 2 گروه شامل نمونه های مرکز تنوع و حاشیه تنوع دسته بندی کرد. نمودار پراکنش نمونه ها در فضای دو بعدی ایجاد شده توسط 2 عامل اول تجزیه به عامل ها، نمونه های تاوشی و استرانگولاتا را از هم مجزا کرد ولی قادر به تفکیک نمونه ها بر اساس منشاء جمع آوری آنها نبود. ضریب تغییرات فنوتیپی و شاخص تنوع فنوتیپی شانون به عنوان معیارهایی از تنوع ژنتیکی بر اساس صفات کمی و کیفی محاسبه شدند که صفات رنگ گلوم ، تعداد دانه در سنبلچه و ارتفاع گیاه بالاترین تنوع را نشان دادند. آنالیز تابع تشخیص بر اساس صفات مورد مطالعه برای گروه بندی نمونه ها در 2 زیرگونه تاوشی و استرانگولاتا انجام شد. نتایج ارزیابی جمعیت های آجیلوپس تاوشی برای نژاد +EA زنگ زرد نشان داد که 76% از جمعیت ها در مرحله گیاهچه کاملا مقاوم به این نژاد بودند.

کلیدواژه ها:

آجیلوپس تاوشی ، صفات مورفولوژیک ، تجزیه خوشه ای ، زنگ زرد