مطالعه گندم های بومی ایران در اراضی شور استان گلستان

معضل شوری در مناطق خشک و نیمه خشک ایران مرتبا رو به افزایش است و برای استفاده کارآمد ژرم پلاسم در اصلاح نباتات ، ارزیابی و شناسایی صفات مطلوب و میزان تحمل به شوری آنها ضرورت دارد. لذا در این بررسی ، میزان تحمل به شوری 80 رقم و توده بومی از نقاط مختلف ایران در دو مرحله انجام شد. ابتدا، درجه تحمل به شوری ژنوتیپ ها به صورت عملکرد دانه در خاک شور (شوری حدود dS.m 10) در آق قلا در مقایسه با شرایط نرمال و بدون محدودیت شوری (گرگان ) طی 2 سال (79‐1377) آزمایش مزرعه ای تعیین شد. یک سوم ژنوتیپ ها براساس عملکرد دانه و تحمل به شوری و نیز سازگاری با شرایط منطقه انتخاب و سپس در گلخانه و در شرایط هیدروپونیک با شوری 150 میلی مولار کلرور سدیم مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص تحمل به شوری همبستگی مثبت و معنی داری با +Na.K+ برگ در گیاهان تحت تنش و همبستگی منفی و معنی داری با ارتفا ع بوته ، سوختگی برگ ، روز تا سنبله و روز تا رسیدگی در شرایط نرمال و میزان سدیم برگ در گیاهان تحت تنش داشته است . توده بومی شماره 24 و ارقام مهدوی ، کراس اروند و قدس از عملکرد و تحمل به شوری بالا، همچنین نسبت بالایی از +Na.K+ در برگ و میزان سدیم پایینی در برگ برخوردار بودند، که می توان از آنها در برنامه های اصلاحی جهت اراضی شور بهره برد.

کلیدواژه ها:

گندم های بومی ، شوری ، عملکرد دانه ، شاخص تحمل ، نسبت Na.K+