تعیین فرم شهری بهینه برمبنای اصول و الزامات پدافند غیر عامل (نمونه موردی:شهرقزوین)

فرم شهری به معنای جانمایی عناصر شهری و ارتباط آنها با یکدیگر در دو دسته ی کلی شهرهای متراکم و شهرهای پراکنده تقسیم می شوند بدون تردید یکی از مهم ترین و اساسی ترین عوامل تعیین کننده ی فرم شهر ،عوامل نظامی و امنیتی بوده است.در گذشته شهر ها برای حمایت از ساکنین خود فرم های دفاعی خاصی به خود می گرفتند.اما به تدریج با پیشرفت فناوری و ظهور جنگ افزارهای جدید به خصوص پس از اختراع جنگ افزارهای نسل جدید،ناکارآمدی فرم های دفاعی کهن در برابر الگوهای نوین خطر پذیری آشکارشد و دگرگونی گسترده ای را در فرم شهرها سبب شد. پدافند غیر عامل یکی از راه های مقابله با حملات دشمن شناخته شده است. از آنجایی که شهرها همواره در طول جنگ ها مورد حمله ی دشمن واقع شده اند، لذا توجه به اصول پدافند غیر عامل در شهرها و شهرسازی ضمن کاهش هزینه های مرمت و بازسازی شهر و خسارت به ساختمان ها و تاسیسات شهری ،مدیریت شهری در شرایط بحران را تسهیل کرده و موجب بازدارندگی دشمن در تصورات و برنامه های تجاوزکارانه ی خود می شود. در این مطالعه تاثیر فرم و عناصر شهری در مقاومت و پایداری شهرها در هنگام جنگ مورد بررسی قرار گرفته و فرم شهری بر حسب فشردگی و پراکندگی با توجه به شرایط بحران ناشی از جنگ ارزیابی می شود و در نهایت فرم شهری بهینه به معنای فرمی که با توجه به ملاحظات دفاعی سبب حذف یا کاهش آسیب پذیری و مخاطرات در شهرها شده و فراهم آورنده حداکثر ایمنی و حفاظت از مردم و قابلیت اداره و امداد به مردم در برابر تهاجمات خصمانه دشمن است،معرفی می گردد.همچنین فرم بهینه شهر قزوین از منظر ملاحظات و الزامات پدافند غیر عامل را با رویکردی آسیب شناسانه بررسی کرده است.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، الزامات پدافند غیر عامل ، فرم شهری ، شهرفشرده ، شهر پراکنده