تذکره الدنابله و جایگاه ادبی و تاریخی آن در متون تاریخی دوره قاجاریه

متون تاریخی در بین نوشته های فارسی، نزدیکترین ارتباط را با متون ادبی دارند.آمیختگی نثرهای تاریخی با آرایه های ادبی ، صور خیال و صنعت پردازی از دیرباز، مورد توجه تاریخ نویسان، قرار گرفته به گونه ای که دستیابی به وقایع و موضوعات و مفاهیم تاریخی در این آثار، دستخوش دشواری ها و پیچ و خم های متکلفانه ساختار و شکل نوشتار گردیده است. در این پژوهش بر آنیم تا جایگاه ادبی تذکره الدنابله نگارش محمد حسن اشتهاردی را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. این اثر به سبک آثار مصنوع دوره صفوی و اوایل قاجاریه، به ثبت وقایع مربوط به قوم دنبلی یکی از طایفه های نام آور و موثر در تاریخ سده های اخیر در گستره پهناور ایران بزرگ بویژه آذربایجان داشته است. در نتیجه این پژوهش از یک سو آشکار می گردد که این کتاب تاریخی چه نسبتی با ویژگی های ادبی دارد و در این راستا کاربرد آرایه های لفظی و معنوی و رویکردهای زیباسازی در نوشتار مورد بررسی و توجه قرار می گیرد و از سوی دیگر ، جایگاه تاریخی و وقایع نگاری در این اثر نیز، مورد بررسی قرار می گیرد از این منظر نیز جایگاه تاریخی این اثر به خوبی پدیدار می گردد.

کلیدواژه ها:

تذکره الدنابله ، محمد حسن اشتهاردی ، تاریخ ، دوره قاجاریه ، ادبیات فارسی