برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی حوضه دریاچه ارومیه و نقش آن در ایجاد بحران آب

حوضه آبریز دریاچه ارومیه با مساحتی 51876 کیلومتر مربع حوضه بسته ای است که 10256 کیلومترمربع آن را دشت ها تشکیل می دهند. در این حوضه بیش از 25 دشت کوچک و بزرگ وجود دارد که منابع آب سطحی حوضه، توسط 14 رودخانه بزرگ که از این دشت ها عبور می کنند به دریاچه ارومیه تخلیه می شوند. جهت تامین آب دشت های مجاور و دور از دریاچه با حفر بیش از 80000 چاه، توسعه شدیدی در استفاده از منابع آب زیرزمینی صورت گرفته است. برداشت بیش از 2 میلیارد مترمکعب بر سال از این منابع موجب افت شدید سطح تراز آب زیرزمینی در آبخوان ها شده و تمامی آبراهه ها و رودخانه های عبوری از این دشت ها در طول سال به رودخانه های تغذیه کننده ی آبزیرزمینی تبدیل شده اند و فقط احتمال رسیدن جریان های سیلاب های شدید رودخانه ها به دریاچه وجود دارد. سیلاب های شدید نیز در اکثر رودخانه ها توسط سدهای احداثی ذخیره و به صورت تنظیمی وارد رودخانه ها می شوند و در پایین دست سد به مصرف کشاورزی و قسمتی کمی نیز برای شرب مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر این، افت سطح آب زیرزمینی در آبخوان ها باعث کاهش شدید کیفیت منابع آب زیرزمینی و فرونشست زمین شده است که در آینده نه چندان دور بحران آبی شدیدی را در منابع آب زیرزمینی بوجود خواهد آورد.

کلیدواژه ها:

آب های زیر زمینی ، چاه آب ، حوضه دریاچه ارومیه