اهمیت تعامل و گفت و گوی فرهنگی در منظر قرآن

قرآن، به خلقت گوناگون امتها و ملتها اشاره کرده دلیل این گوناگونی را شناخت ملتها از یکدیگرمعرفی می کند (حجرات/ 13 .(طبیعی است که شناخت امتها از یکدیگر جز از راه ارتباط، تبادل نظر و گفت وگو امکان نخواهد داشت.قرآن، علاوه بر آن که بر روابط اجتماعی میان انسانها تاکید فراوان دارد، آنان را به سیر و گردش در میان سایر اقوام و ملل و سیاحت در زمین فرامی خواند (آل عمران/ 137 ،انعام/ 11 ،نحل/ 36، نمل/69 ،عنکبوت/20 و روم/42 (و به اندیشه و تفکر در احوال دیگر ملل و اقوام ترغیب می کند؛ این امر، خود بیانگر توجه اسلام به لزوم تعامل و ارتباط میان ملتها و پرهیز از گوشه گیری و انزواست. بررسی آیات قرآن و روایات معصومان(ع) نشان می دهد، اسلام به موضوع گفت وگو و مناظره، به مثابه ابزاری مناسب برای برقراری ارتباط و تفاهم بین فرهنگها و ادیان، توجه ویژه ای دارد؛ چندان که می توان گفت اسلام، آیین گفت وگو، و قرآن، کتاب گفت وگوست؛ گفت وگوی خدا با پیامبر(ص)، فرشتگان، مومنان وکافران. در این میان، گفت وگوی هابیل و قابیل در قرآن را می توان نمادی عینی از نخستین برقراری ارتباط و گفت وگو در زندگانی ابنای بشر دانست.