تعیین تاثیر اجرای مجازاتها بر احراز اصلاح و تربیت و بازسازگاری اجتماعی مجرم

اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها که اصول مختلفی، از جمله اصل قانونی بودن جرم و اصل قانونی بودن نوع و میزانمجازات ها را در درون خود دارد و با اصل قانون گرایی متفاوت است. در هر کشوری پاره ای رفتارها به عنوان جرم قلمداد میشوند که اولین و ابتدایی ترین عکس العمل در برابر این رفتارهای مجرمانه، اجرای مجازات است. مجازات ها ویژگی ها وخصوصیاتی دارند که در نهایت می تواند نظم را به جامعه باز گرداند هرچند ممکن است این اعاده نظم نتواند زیان های ناشیاز جرم را به طور کلی برآورده کند اما تا حدود زیادی می تواند زمینه های حمایت از جامعه و بزه دیده را فراهم کند. بایددقت داشت که در گذشته اگر کسی مرتکب جرمی می شد کلیه نزدیکان و خاندان آن فرد در معرض انتقام خانواده مجنیعلیه بودند. ولی پس از سال ها بر مجازات ها اصولی حاکم شد که رعایت این اصول می تواند زمینه ی اجرای یک محاکمهعادلانه و قانونمند را فراهم کند. مجازات های اصلی در کشور ما به پنج دسته حدود، قصاص، دیات، تعزیرات و مجازات هایبازدارنده تقسیم می شدند اما با تصویب قانون جدید مجازات اسلامی در سال جاری یک دسته از این مجازات ها از نظام قضاییکشور حذف شد. ماده 14 قانون مجازات اسلامی جدید مقرر کرده است که مجازات های مقرر در این قانون چهار قسم است:حد، قصاص، دیه و تعزیر. با درنظر گرفتن اهداف کیفرشناختی یعنی تنبیه و اصلاح مجرم، پیشگیری عمومی و خصوصی وتامین دفاع اجتماعی به عنوان بخشی از معیارهای تناسب، با فلسفه وجودی اصل تناسب مغایر است. در نظام حقوقی ایراناصل ممنوعیت مجازات های نامتناسب در هیچ یک از قوانین موضوعه به صراحت پیش بینی نشده و مجازات های تعیین شده دربسیاری از قوانین کیفری با معیارهای اصلی تناسب، هماهنگ نیستند.در این پژوهش تعیین تاثیر اجرای مجازات ها بر احراز اصلاح و تربیت و بازسازگاری اجتماعی مجرم را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

کلیدواژه ها:

مجازات ، حد ، قصاص ، دیه ، تعزیر ، حقوق موضوعه