تحلیل و توسعه ی روش تعیین ساعت کارکرد مجاز چاه های کشاورزی در استانخراسان رضوی (مطالعه موردی: دشت نیشابور)

زمان کارکرد مجاز چاه های کشاورزی دشت نیشابور توسط شرکت آب منطقه ای استان خراسان رضوی معادل 4120 ساعت در سال تعیین گردیده است. این تحقیق با هدف معرفی روش تعیین ساعت کارکرد چاه های آب کشاورزی استان خراسان رضوی (مطالعه موردی دشت نیشابور ) و تحلیل عوامل موثر بر زمان مجاز کار چاه ها انجام گرفت. به این منظور سطح زیر کشت گیاهان زراعی و باغی شهرستان نیشابور در سالهای زراعی 79-80 تا 88-89 تهیه شد. نیاز آبی گیاهان الگوی کشت و بازده آبیاری در دشت نیشابور از سند ملی آب استخراج گردید. با تقسیم نیاز ناخالص آبیاری ماهانه بر متوسط هیدرومدول سه ماه حداکثر، ساعت کارکرد مجاز چاه در هر ماه به دست آمد. محاسبات برای بررسی اثر تغییر الگوی کشت در دو حالت، برای کل گیاهان الگوی کشت و برای گیاهان عمده الگوی کشت به طور جداگانه به انجام رسید. در حالت سوم و چهارم تاثیر تغییرات سالانه نیا ز آبی وهیدرومدول آبیاری بر ساعت کارکرد چاه های دشت نیشابور مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد می توان به جای انجام محاسبات ساعت کارکرد چاه ها برای کل گیاهان الگوی کشت منطقه، محاسبات را فقط با گیاهان اصلی انجام داد. تغییرات سالانه الگوی کشت و نیاز آبی در دشت نیشابور به طور معنیدار (با احتمال 95 %) مقدار ساعت کارکرد چاه ها را تحت تاثیر قرار می دهد. با فرض ثابت ماندن سطح زیر کشت در دشت نیشابور، اصلاح ساعت کارکرد چاه ها با استفاده از هیدرومدول اندازه گیری شده منطقه انجام گردید . در روش اصلاحی ساعت کارکرد سالانه به طور متوسط 440 11 درصد) ساعت نسبت به ساعت کارکرد مجاز دشت نیشابور ( 4120 ساعت) افزایش نشان داد که این تغییر، ساعت کارکرد را به شرایط واقعی و موجود ) در دشت نیشابور نزدیک تر می نماید. در یک سال زراعی، با برآورد سطح زیر کشت گندم و جو میتوان پیش بینی قابل قبولی برای میزان ساعت کارکردچاه های منطقه در آن سال ارایه نمود.

کلیدواژه ها:

دشت نیشابور ، ساعت کارکرد چاه ، سند ملی آب ، مصرف بهینه