تغییر اقلیم در ایران با رویکرد سینوپتیک

اهداف: تغییر اقلیم به افزایش و یا کاهش جهتدار میانگین پارامترهای اقلیمی در یک دورۀ طولانی مدت گفته میشود. تغییر پارامترهای اقلیمی سطحی با تغییر الگوهای جوی مرتبط است. شناخت تغییر اقلیم ایران با شاخصهای مهم جوی، هدف مطالعه است.روش: برای تعیین شاخصهای اقلیمی ایران، پنجرۀ جغرافیایی مناسب با عرض 41 تا01درجه شمالی و طول 41 تا 01 درجه شرقی تعیین شد. دادههای روزانه ارتفاع ژیوپتانسیل متر تراز 211 ه.پ. دورۀ سرد از 4310 تا 2141 از مراکز ملی پیش بینی محیطی و تحقیقات به ترتیب برای تعیین 4 اتمسفری استفاده شد. روش تحلیل مولفه اصلی و باکس جنکینزشاخص اقلیمی و تحلیل سری زمانی این شاخصها استفاده شد. یافته ها/ نتایج: نتایج تحقیق نشان داد شاخصهای اقلیمی دورۀ سرد ایران به ترتیب درمنطقه آسیای مرکزی، اروپای شرقی و اروپای غربی استقرار دارند. این مراکز با آرایش خاص الگوهای جوی، اقلیم دورۀ سرد ایران را کنترل میکنند. سری زمانی روزانه و سالانهاین مراکز تغییر معنیداری ندارند و نوسان با افزایش و کاهش حول میانگین را نشان می دهند. بهترین مدل برای پیشبینی سریهای زمانی، مدل اتورگرسیو)AR )است و سری های پیشبینی با سریهای اولیه شاخصها با این مدل بیشترین هماهنگی را دارند. امروزه مدلهای اقلیمی، نقش انسان در تغییر اقلیم سطحی را غالب میدانند.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، شاخص اقلیمی ، الگوی جو ، مدل باکس جنکینز