ارزیابی جذب و کارایی مصرف نور توسط کانوپی کشت مخلوط ذرت و لوبیا

سیستم های کشت مخلوط یکی از روش های مدیریت صحیح تولید محصولات زراعی است که منجر به بهبود جذب و کارایی مصرف منابع توسط گیاهان می شود. با همین هدف به منظور ارزیابی اثرات کشت مخلوط نواری بر میزان جذب و کارایی مصرف نور ذرت و لوبیا آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در غالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 6 تیمار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کشت خالص ذرت، کشت خالص لوبیا، عرض نوار 2، 3، 4 و 5 ردیف کاشت ذرت و لوبیا بود. آزمایش در یک سیستم کم نهاده اجرا شد و از مصرف هر گونه مواد شیمیایی (کودهای شیمیایی و آفت کش ها) خود داری شد. هرکرت آزمایشی به ابعاد 4 متر طول در 7/5 متر عرض بود که تیمارهای مورد آزمایش، به صورت جایگزینی در آنها اعمال شد. نتایج آزمایش نشان داد که شاخص سطح برگ، میزان جذب نور، تجمع ماده خشک و کارایی مصرف نور ذرت و لوبیا در تمام تیمارهای کشت مخلوط نسبت به تک کشتی افزایش پیدا کرد. افزایش عرض نوار در تیمارهای کشت مخلوط نسبت به تیمار عرض نوار 2 ردیفی، به استثنای کارایی مصرف نور (8/3 و 14/5 درصد) منجر به کاهش شاخص سطح برگ (34/2 و 5/5 درصد)، میزان جذب نور (20/5 و 11/2 درصد) و تجمع ماده خشک (13/1 و 1/5 درصد) به ترتیب در ذرت و لوبیا شد. با افزایش عرض نوار مقادیر صفات نام برده در ردیف های مرکزی نسبت به ردیف های حاشیه ای کاهش بیشتری یافت. اثرات تسهیل و تکمیل کنندگی کشت مخلوط بر صفات مورد بررسی هم در ردیف های حاشیه ای و هم در ردیف های مرکزی برای ذرت بیشتر از لوبیا بود. میانگین کارایی مصرف نور ذرت و لوبیا در طول فصل رشد به ترتیب از 1/65 و 0/98 در تیمار کشت خالص تا 1/94 و 1/15 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزی در تیمار عرض نوار 2 ردیفی، متغیر بود.

کلیدواژه ها:

کشت مخلوط نواری ، جذب نور ، شاخص سطح برگ ، ماده خشک کل