بررسی حقوقی حقآبه دریاچه هامون بر رفاه اقتصادی و اجتماعی روستاییان منطقه سیستان

حقآبه دریاچه هامون از هیرمند، به دادخواست حقوقی ایران از آب رودخانه هیرمند در منطقه سیستان اشاره دارد. این رودخانه درگذشته در هر دو کشور افغانستان و ایران جاری بوده است. جدایی افغانستان از خاک ایران در سال 1857 میلادی به موجبمعاهده پاریس و امتناع گسترده حاکمیت افغانستان از جاری ساختن رود هیرمند در خاک ایران، مسیله حقآبه رودخانه هیرمند رابه یکی از مسایل مهم سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی دو کشور مبدل ساخته است. تا اینکه در سال 1351 بامداخله سه کشور آمریکا، کانادا و شیلی موسوم به کمیسیون دلتا که روی رودخانه هیرمند کار کارشناسی انجام دادند قراردادیبین دو دولت در کابل به امضاء رسید و قرار شد در هر ثانیه 26 مترمکعب آب سهم سیستان و هامون باشد. علی رغم انعقاد قراردادحقآبه هیرمند، از اواخر دهه 1370 و همزمان با کاهش نزولات جوی و حاکم شدن شرایط خشکسالی بر سیستان، میزان ورودیآب رودخانه هیرمند به دریاچه هامون مرتبا کاهش یافت. در این راستا با توجه به موارد ذکر شده، این پاژوهش با هدف بررسیتاثیرات تحقق حقآبه دریاچه هامون بر رفاه اقتصادی- اجتماعی روستاییان منطقه سیستان صورت گرفته است. تحقیق حاضر، از نوع کاربردی با بهره گیری از روش میدانی و پیمایشی می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که حاکمیت نداشتندولتی مقتدر در افغانستان، ساخت سد کجکی بر روی هیرمند، نصب و به کارگیری انواع پمپ در مسیر رودخانه هیرمند جهتکشت خشخاش توسط کشاورزان افغان، خشک شدن دریاچه هامون را در پی داشته است و این مساله موجب قطع شدن منبعمعاش 400 هزار سیستانی، بروز فقر و نا امنی، مهاجرت گسترده سیستانیان به مناطق شمالی کشور و کاهش رفاه اقتصادی –اجتماعی روستاییان مردم سیستان شده است.

کلیدواژه ها:

حقآبه دریاچه هامون ، رفاه اقتصادی و اجتماعی ، روستاییان منطقه سیستان