بررسی معماری خانه های تاریخی ایران

خانه به عنوان قرارگاه رفتاری خانواده، ازلحاظ عملکردی و کالبدی، مکان شکل گیری رفتار، فرهنگ و اخلاق واحد اجتماع است. خانه ی سنتی ایران مکانی سازنده و مناسب برای این مهم بود. اما این روزها دیگر از آن خانه ها خبری نیست، بناهایی که هم مناسب ترین جا برای سکونت ساکنانشان بوده اند و هم شاهکار معماری. در کوچه پس کوچه های باریک و قدیمی شهرهای سوزان کویری که پرسه زنید، در پناه سایه دیوارهای بلند خاکی رنگ، به درهای کوچک رنگ و رو رفته ای برخواهید خورد که تقریبا غیرممکن است بتوانید آنچه در پشتشان پنهان شده است را پیش بینی کنید. این درها، ورودی های دالان های باریک و نیمه تاریکی هستند که شما را به یک حیاط بزرگ و وسیع می رسانند؛ حیاطی که دورتا دورش را فضاهای مختلفی پر کرده است و یک خانه ایرانی را شکل داده است؛ خانه هایی که مناسب ترین مکان برای سکونت یک خانواده ایرانی بودند. در چله تابستان های یزد، کاشان که این روزها کولرهای آبی هم حریفشان نمی شوند ساکنان این خانه ها در گذشته ذره ای احساس گرما نمی کردند یا در زمستان هایی که سرمای کویر به مغز استخوان می رسد، اتاق ها با کمترین سوختی گرم می شدند .آبی که مایه روشنی زندگی بود، بدون سیستم های لوله کشی امروزی از یک یک خانه ها می گذشت و همه را سیراب می کرد. آن سال ها، ساکنان خانه در یک عمارت زیبا و سرسبز، دور از چشم غیر، روزگار می گذراندند. این خانه ها برای ما ایرانی ها حریمی مقدس بودند؛ محلی برای یکپارچگی خانواده هایمان. آنها فراتر از ارزش معماری شان حریمی بودند برای آرامش و یکپارچگی خانه و خانواده.این تحقیق از گونه پژوهش موردی با شیوه تحقیق ترکیبی شامل روش های توصیفی، تحلیلی و درنهایت استدلال منطقی است. به این ترتیب، در این پژوهش با استفاده از مشاهده و برداشت میدانی و مطالعات کتابخانه ای، به صورت کلی معماری خانه های تاریخی ایران بررسی گردید و در نهایت فاکتورها و عناصر مهم در معماری خانه های تاریخی ایران جمع بندی گردید تا با این روش به نوعی بتوان با اصول ساخت خانه و عناصر معماری ایران بیشتر آشنا شد و بتوان از این اصول در معماری امروز جهت احیای معماری تاریخی ایران استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

خانه ، ایرانی ، سنتی ، معماری ، اصول