مقایسه دیدگاه قاضی سعید قمی با علامه مجلسی درباره توحید ذاتی و صفاتی

توحید ذاتی و صفاتی از مهمترین اقسام توحید به شمار میآیند. در این نوشتار، آراء و اندیشههای قاضی سعید قمی و علامه مجلسی درباره این مسیله مورد بررسی قرارگرفته است. این دو متفکر بزرگ، علاوه بر اینکه در معنای توحید ذاتی اختلافاتی دارند، مبانی و زیرساختهای وجود شناختی که توحید ذاتی را بر اساس آن اثبات کردهاند، نیز کاملا متفاوت و بلکه متناقض است و نیز درباره توحید صفاتی اختلافاتی با یکدیگر دارند. یکی از مباحثی که با توحید صفاتی گرهخورده، آموزه عینیت ذات و صفات است. علامه مجلسی از طرفداران و قاضی سعید از منکران آن است، البته او عینیت را در مرتبه الوهیت میپذیرد. پذیرش اصالت وجود و لوازم آن، علامه مجلسی را به جمع بین تشبیه و تنزیه سوق میدهد اما مخالفت قاضی سعید با این مبانی و اعتقاد او به تفکیک مراتب در وجود خداوند، باعث جانبداری او از نظریه تنزیه در مقام ذات و تشبیه در مقام صفات شده است.

کلیدواژه ها:

قاضی سعید قمی ، علامه مجلسی ، توحید ذاتی ، توحید صفاتی ، تشبیه ، تنزیه