رابطه بین راندمان بارندگی و ویژگیهای خاک در نواحی نیمهخشک

حفظ آب باران در خاک و افزایش راندمان آن نقشی مهم در افزایش تولید محصول به ویژه در زمینهای دیم نواحی نیمهخشک دارد. این پژوهش بر اساس اندازهگیریهای صحرایی هدررفت آب به منظور تعیین راندمان آب باران در زمینهای دیم نواحی نیمهخشک انجام گرفت. آزمایش در منطقهای به مساحت 900 کیلومتر مربع در شهرستان هشترود واقع در جنوب استان آذربایجان شرقی طی سال 1384 و 1385 انجام گرفت. در سطح منطقه، 36 زمین دیم با شرایط فیزیکی مشابه در نظر گرفته شد و در هر زمین، هدررفت آب و راندمان آب باران در سه کرت مستقر در آن، تحت رخدادهای طبیعی باران اندازهگیری شدند. بر اساس نتایج طی دوره پژوهش 41 رخداد باران بر هدررفت آب در کرتها اثر گذاشتند. میانگین سالانه راندمان آب باران از 91 درصد تا 97 درصد در کرتها تغییر کرد. راندمان آب باران تحت تاثیر افزایشی معنیدار نفوذپذیری خاک (05/0, P<54/0=2R) قرار گرفت. نفوذپذیری خاک نیز به نوبه خود تحت تاثیر ویژگیهای مختلف خاک از جمله شن، سیلت، ماده آلی و آهک قرار گرفت. بررسی رابطه بین راندمان بارندگی و عملکرد گندم نشان داد که با افزایش راندمان بارندگی، عملکرد گندم به طور معنیدار (01/0p، 61/0=2R) افزایش مییابد. با توجه به تاثیر معنیدار ماده آلی در افزایش نفوذپذیری و در نتیجه راندمان آب باران، با مدیریت بقایای محصول و مصرف کودهای آلی میتوان راندمان بارندگی و تولید محصول را در زمینهای دیم منطقه نیمه خشک افزایش داد.

کلیدواژه ها:

ویژگیهای خاک ، راندمان آب باران ، ناحیه نیمهخشک