اثر آبیاری با آب شور بر عملکرد کمی و کیفی زیره سبز(Cuminum cyminum L.)

در مناطق خشک که کمبود آب شیرین وجود دارد آب شور را می توان به عنوان جایگزین ارزشمند در آبیاری استفاده کرد. اگرچه پتانسیل استفاده از آب شور در آبیاری وجود دارد ولی به منظور به دست آوردن عملکرد مناسب اتخاذ روش های مدیریتی مناسب ضروری است. به منظور بررسی اثرات آبیاری با آب شور بر عملکرد کمی و کیفی زیره سبز آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1387-1386 به اجرا درآمد. فاکتورهای مورد بررسی عبارت بودند از: دفعات آبیاری در 3 سطح (تنها 1 بار در هنگام کاشت، 2 بار در هنگام کاشت و گلدهی و 3 بار آبیاری در هنگام کاشت و گلدهی و پر شدن دانه ها) و غلظت نمک در آب آبیاری در 4 سطح (0، ، 3، 6 و 9 میلی موس بر سانتیمتر). نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که افزایش تعداد دفعات آبیاری بیش از دو بار با آب شور تاثیری در افزایش عملکرد کمی زیره سبز ندارد و عملکرد کیفی زیره سبز تحت تاثیر تعداد دفعات آبیاری قرار نگرفت. آبیاری اول در ابتدای کشت به دلیل تاثیر آن در جوانه زنی و استقرار گیاه بیشترین تاثیر را بر عملکرد کمی زیره سبز داشت. تعداد گیاه در واحد سطح بیشترین حساسیت را به مقدار شوری از خود نشان داد به نحوی که در شوری 9 میلی موس تنها 20 درصد از گیاهان توانستند جوانه زده و رشد کنند. عملکرد دانه، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر و وزن هزار دانه با افزایش سطوح شوری کاهش معنی داری از خود نشان داد در حالیکه درصد اسانس تحت تاثیر غلظت شوری قرار نگرفت. روابط همبستگی بین عملکرد و اجزای عملکرد نشان داد که تعداد گیاه در واحد سطح و تعداد چتر در بوته بیشترین همبستگی را با عملکرد اقتصادی دارند. لذا در مجموع می توان گفت که آستانه تحمل زیره سبز به شوری آب تا حد 6 میلی موس بیشتر نیست و برای حصول عملکرد اقتصادی مطلوب در صورت استفاده از آب شور در صورت اسقرار گیاه 2 بار آبیاری در طول دوره رشد توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

آبیاری با آب شور ، زیره سبز ، اسانس ، آستانه تحمل شوری