برآورد سهم اثرات تغییرات آب و هوایی وفعالیتهای انسانی در کاهش روانابهای ورودی به سد زاینده رود

تغییر اقلیم یک چالش جهانی است که بهواسطه پیامدهای زیستمحیطی گوناگون -همچون درجه حرارتهای بالا، افزایش تواتر خشکسالی، سیل وبلایای طبیعی مانند طوفان، گردباد و غیره- بر حیات همه موجودات کره زمین، تاثیرگذار است. یکی از پیامدهای قابلتوجه این پدیده جهانی، تغییراجتنابناپذیر چرخه آب در نتیجه تغییر در رژیم بارش و دما است. ایران نیز از این تغییرات بزرگ مقیاس مستثنی نبوده و اثرات آن در بسیاری از حوضههای آبریز کشور قابل تشخیص است. از طرف دیگر، تغییر اقلیم )به عنوان اثر غیر مستقیم فعالیت های انسان( تنها عامل موثر بر منابع آب نیست.عوامل انسانی به صورت مستقیم نیز می توانند بر منابع آب اثرگذار باشند. رشد جمعیت، توسعه ی اقتصادی، بزرگتر شدن شهرها، تغییر پوشش گیاهی و کاربری زمین، سدسازی و برداشت آب برای مصارف مختلف از این دسته عوامل هستند. این تحقیق متمرکز بر تعیین سهم اثرات مستقیم و غیرمستقیم )تغییر اقلیم( انسانی در تغییر رژیم جریان های سطحی در حوضه ی آبریز سد زایندهرود است. در گام نخست آشکارسازی روندها و ارزیابی اثرات تغییرات آب و هوایی در گذشته با مطالعه رفتار آماری و روندهای موجود در دادههای بارش، دما و تبخیر انجام شده است و سپس تفکیک اثرات تغییرات آب و هوایی و اثرات مستقیم مداخلات انسانی بر کاهش رواناب با استفاده از سه روش کشسانی اقلیمی، رگرسیون خطی و تثبیت-تغییر انجام شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده سازگاری نتایج این روشها با اطلاعات مربوط به توسعه کشاورزی به عنوان مهمترین مصرف کننده آب در منطقه است.

کلیدواژه ها:

تثبیت – تغییر ، کشسانی اقلیمی ، زاینده رود ، تغییر اقلیم