بررسی تجربه عرفان انفسی و آفاقی در مثنوی مولوی

مولوی در اشعار خود با به کارگیری آموزه های عرفانی در قالب داستان به سبک ویژه-ای دست یافته است که در مثنوی معنوی این آموزه ها با زیباترین تعابیر شاعرانه بیانمی شود؛ تجارب عرفانی وی که در نهایت به درک حقیقت غایی نایل می گردد از نوعانفسی و آفاقی است. در این جستار به بررسی توصیفی- تحلیلی تجربه انفسی و آفاقی مولانا در دریای بیکران مثنوی پرداخته شده است که در تجربه انفسی، عارف با تکیهبر مجاهده و تزکیه نفس از قید عالم محسوسات رها می شود و به وجود مطلق وحقیقت غایی می رسد اما در تجربه آفاقی، عارف کثرت و تعین اعیان خارجی را بانگاهی متفاوت دگرگون می کند و واحد را در آنها متجلی می بیند. در مثنوی عرفانیمولوی هر دو سنخ این تجارب عرفانی دیده می شود؛ گاهی مولوی در راه رسیدن بهحقیقت از ذکر، ریاضت،خوف و رجا ، فنا و ... بهره می گیرد که همه از سنخ تجاربانفسی هستند و گاه از عالم تکثرات به وجود حقیقت مطلق دست می یابد که مسالهوحدت وجود در کلام وی نمود می یابد و این درک عرفانی از سنخ تجارب آفاقی بهشمار می آید.

کلیدواژه ها:

مولوی ، مثنوی ، تجربه انفسی ، تجربه ی آفاقی