بازتعریف نقش بعد کالبدی خانه های سنتی بر شکل گیری حس تعلق به مکان (نمونه موردی: خانه افشاریان شهر شیراز)

حس تعلق به مکان به معنای ادراک ذهنی مردم از محیط و احساسات کم و بیش آگاهانه آنها از محیط خود است که شهر را در ارتباط درونی با محیط قرار می دهد؛ به طوری که فهم و احساس فرد با زمینه معنایی محیط، پیوند می خورد و یکپارچه می شود. این حس، سطح بالاتری از حس مکان است که به منظور بهره مندی و تداوم حضور انسان در مکان، نقش تعیین کننده ای می یابد. خانه، یکی از مهم ترین فضاهای معماری است که رابطه مستقیم با جسم و روح انسان برقرار می نماید. لذا صورت زمینی خانه به عملکردهای مورد نیاز انسان و ابعاد انسانی، پاسخ گو می باشد و سیرت معنوی آن درصدد جوابگویی به اعتقادات و باورهای ساکنین می باشد. لذا بررسی اصول ایرانی و خاستگاه معنوی این اصول جهت بهره گیری از این مولفه ها در حس تعلقب شیدن به طراحی های مسکونی عصر حاضر، ضرورت می یابد. روش تحقیق پژوهش حاضر، روش توصیفی تحلیلی است که به خانه افشاریان شهر شیراز به صورت موردی پرداخته است. نتایج، نشان می دهد که حس تعلق در عناصر کالبدی در سه ویژگی شکل و اندازه عناصر، بافت و تزیینات و روابط و چیدمان در خانه های سنتی افشاریان شهر شیراز نمود یافته است. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که چارچوب نظری، قابل تعمیم به دیگر خانه های سنتی شهر شیراز است و نتایج برگرفته از آن، قابل آزمون در سایر خانه های دوره قاجار می باشد تا بتوان در عصر حاضر به طراحی خانه هایی دست یافت که به این طریق، ساکنین آنها سرشار از احساس تعلق کالبدی، احساس علاقه و دلبستگی نسبت به مکان زندگیشان باشند

کلیدواژه ها:

حس تعلق ، حس مکان ، خانه افشاریان ، عناصر کالبدی ، خانه های سنتی ، تعلق کالبدی