مدیریت دمونتاژ و خروج دستگاه OPEN T.B.M. گاوشان از نگاه مهندسی ارزش

تونل انتقال آب گاوشان با طول 139/20 کیلومتر در جنوب استان کردستان واقع شده و عملیات ساختمانی آن هم‌اکنون در حال اجرا می‌باشد. از لحاظ تقسیمات زمین‌شناسی ساختمانی، نیمه شمالی مسیر تونل در زون سنندج - سیرجان و نیمه جنوبی آن در حد فاصل یک زون افیولیتی و زون رورانده زاگرس جای دارد. لیتولوژی مسیر تونل از سنگهای رسوبی شامل ماسه‌سنگ،‌شیل، آهک و کنگلومرا تا سنگهای آذرین و دگرگونی شامل دیاباز، دیوریت گابرو، پریدوتیت و آمفیبولیت متغیر بوده بطوریکه گسل مروارید مسیر تونل را به دو نیمه شمالی (با رخساره فلیش) و نیمه جنوبی (زون افیولیت ملانژ) تقسیم نموده است. در پایان مطالعات طرح پس از بررسی گزینه‌ها و روش‌های مختلف اجرا، گزینه‌ تونلی با مسیر شکسته و حفاری با استفاده از ترکیبی از روش نیمه مکانیزه (رودهدر) و دستی (انفجاری) از جبهه ورودی و ماشین حفار OPEN T.B.M. از جبهه خروجی مطابق نظر کارفرمای وقت برگزیده گردید. به منظور تسهیل در عملیات حفاری تونل، ایجاد جبهات کاری بیشتر، هوادهی داخل تونل، عبور و مرور و تخلیه مناسب مصالح داخل تونل در زمان حفاری 4 رشته تونل دسترسی به نامهای کچله، سربناو، هلتوشان و توانکش با طول کلی 3666 متر در مسیر تونل حفر گردید. مضاف بر اهداف فوق‌الاشاره هدف دیگر از حفر تونل دسترسی هلتوشان، خروج دستگاه T.B.M. پس از اتمام حفاری از تونل اصلی بود. بر این اساس می‌بایست پس از اتمام حفاری دستگاه، مسیر داخل تونل انتقال تا تقاطع با تونل دسترسی و سپس کل طول دسترسی ریل‌گذاری و دستگاه با تکیه بر مسیر ریلی مهیا شده از تونل خارج می‌گردید. حفاری دسترسی هلوتشان از ابتدای پروژه و به منظور دستیابی به تقاطع با تونل اصلی آغاز گردیده بود. روش اجرای در نظر گرفته شده برای این امر بدلیل بزرگ بودن سطح مقطع تونل شامل حفاری مرحله‌ای بصورت برداشت Top در مرحله اول و در نهایت برداشت Bench (کف‌برداری) بود. بر این اساس جهت تسریع در آغاز عملیات حفاری تونل اصلی تنها حفاری مرحله اول تونل دسترسی به انجام رسید. به منظور خروج دستگاه مرحله دوم حفاری تونل دسترسی Bench (کف‌برداری) نیز بایستی حفاری می‌گردید. بر اساس راندمان‌های کارگاه در سایر جبهات کاری، فعالیت کف برداری تونل با توجه به طول 1385 متری باقیمانده، مستلزم صرف زمانی در حدود 4ماه بود. با توجه به این امر و به منظور تسریع در خروج دستگاه از تونل و آغاز عملیات پوشش بتنی تونل اصلی، مدیریت کارگاه مصمم شد تا با بهره‌گیری از تکنیک مهندسی ارزش در جهت کاهش زمان این فعالیت و تحقق اهداف برنامه‌ زمانبندی مصور برآید. مقاله حاضر به بررسی نتیجه کارگاه مهندسی ارزش و در نهایت روش انتخابی پیشنهادی برای خروج دستگاه از تونل و صرفه‌جویی‌های ریالی ناشی از این تغییر برای کارفرما می‌پردازد.

کلیدواژه ها:

مهندسی ارزش ، T.B.M ، تونل