تحلیل حقوقی تبعیض در اشتغال علیه زنان از دیدگاه کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان و تاثیر آن در تحولات اجتماعی

کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان جزو معاهدات الزام آوری است که تضمیناتی نیز برای آن در نظر گرفته شده است. از جمله این که بنا به ماده ی هیجدهم کنوانسیون، کمیته ی رفع تبعیض، برای نظارت بر حسن اجرا، رفع موانع و توصیه ی اقدامات لازم در جهت فراگیر نمودن مفاد کنوانسیون در کشورهای عضو، ترتیب داده شده است. هر کشوری متعهد است که در اولین نوبت، یک سال پس از لازم الاجرا شدن کنوانسیون در حق او و پس از آن، حداقل هر چهار سال یک بار و، علاوه بر آن، هر زمانی که کمیته درخواست کند، گزارش های لازم را به کمیته ارسال نماید. اندیشه تفاوت بین زن و مرد یکی از مسایلی است که همواره با بشر همراه بوده است، از این رو بررسی نقش جنسیت در قبول مسوولیت ها و ایفای نقش هر یک از جنسیت ها در جامعه همیشه یکی از مسایل بحث برانگیز در جامعه بوده است. جامعه شناسان تمایز مهمی میان جنس Sex و جنسیت Gender قایل اند. اصطلاح جنس را بر تفاوت های بیولوژیک میان زن و مرد اطلاق می کنند، حال آنکه اصطلاح جنسیت را ناظر بر ویژگی های روانشناختی ، اجتماعی و فرهنگی می دانند که جامعه آن را تعیین می کند و هویت زنانه یا مردانه افراد را در طول زندگی آنان شکل می دهد. در ایران امروز شاهد تغییرات زیادی در رفتارهای وابسته به جنسیت هستیم، به ویژه از دو دهه پیش تاکنون که جامعه، شاهد حضور فراگیر زنان در موقعیت های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بوده است. حضور روزافزون زنان در دستگاه های اجرایی و بازار اشتغال و موفقیت چشمگیر آنان در آزمون دانشگاه ها، تصویری متفاوت از جامعه ایران به دست داده است و به نظر می رسد روند تحولات اجتماعی همچنان به سمت توسعه نقش زنان پیش می رود. در چنین شرایطی، توجه به تغییر جنسیت و اینکه مسیر ارزش ها و نگرش های اجتماعی، با گسترش حضور زنان در جامعه به کدام سو می رود و آیا حضور روزافزون زنان در عرصه های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به مفهوم تغییر جدی در حوزه ی گرایش ها و باورهای عمومی است، پرسشی کلیدی است. تحقیق حاضر با بهره گیری از ابزار پرسشنامه و مصاحبه با رویکردی به مشارکت اقتصادی زنان در بازار کار و با هدف شناخت تاثیر اشتغال زنان بر حیطه وظایف و مناسبات درون خانواده به بررسی جامعه پذیری و نقش های جنسیتی و تفاوت جنسیت در انتساب نقش ها می پردازد. به عهوه نظریه های موجود در این زمینه را بررسی می کند و در نهایت به تاثیر اشتغال زنان بر روابط و مناسبات با همسر ، خصوصیات فرزندان و روحیات و ذهنیات خود می پردازد.

کلیدواژه ها:

جنسیت ، هویت جنسیتی ، اشتغال ، تحول اجتماعی ، نقش های جنسیتی