بررسی معماری و شکل گیری کاروانسراها در ایران

کاروانسراها که شامل بهترین و زیباترین بناها ایران می باشند، از نظر معماری به چند دسته تقسیم می شوند که مهمترین آنها شامل مدور، چندضلعی، دو ایوانی، چهار ایوانی با تالار ستون دار و یا به صورت متفرقه می باشد.کاروانسراها دارای یک در ورودی بهن چوبی و سنگین بودند؛ که امکان ورود چهارپایان با بارهای حجیم را نیز فراهم می ساخت. ورودی دارای سردر و ایوان بود که سقف بعضی از ایوانها از یک نیم گنبد ساده و سقف برخی دارای تزیینات مفضل تری بود. معمولا ایوان ورودی دو طبقه داشت و شاه نشینی در طبقه دوم برای از این فضاها احتمالا برای دیدهبانی نیز استفاده ودر روی یک سکو و یا صفه که از سطح زمین بلندتر بوده، قرار می گرفته است.اصطبل چهارپایان معمولا در لایه بین اتاقها و حصار بیرونی کاروانسرا قرار میگرفت. البته گاهی در حیاط دوم واقع می شدند مانند رباط شرف. به طور کلی پلان مدارس با پلان غالب کاروانسراها از نظر لایه های دور حیاط قابل مقایسه می باشد. در نوع حیاط دار کاروانسرا، اتاق ها در اطراف حیاط قرار داشتند. حد واسط بین اتاقها و حیاط، ایوان سره سیدهای بود که فعالیتهای گوناگونی را پذیرامیشد. در این تحقیق به نوع و معماری کاروانسرا پرداخته میشود.