بررسی ویژگی های فنی احداث کانال های آبیاری در خاکهای نامتعارف و مشکل آفرین (مطالعه موردی کانال آبیاری و زهکشی هندیجان)

شناخت خاک جهت ساخت سازه های بتنی بسیاریی پر اهمیت است، تخریبی که خاک می تواند برای کانال های آبیاری و سازه های بتنی ایجاد کند، بسیار گسترده و خوشبختانه قابل پیشگیری می باشد. غافل شدن از دانه بندی خاکها، بی توجهی به جهت حرکت آبهای زیرزمینی، بررسی نکردن دقیق ساختمان خاکها، در نظر نگرفتن لایه های مختلف خاک در کنار یکدیگر و نشناختن عملکرد هر لایه، اختلاط غلطه و سلیقه ای خاکها جهت استفاده در برم کانال، بکارگیری غلط شفته آهک در موارد مورد نیاز، در نظر نگرفتن مواد آلی موجود در خاکها، عدم اطلاعا از چگونگی قرار گرفتن بتن بر روی خاکهای مختلف، ایجاد تراکم های یکنواخت خاکریزها در کل مسیر کانال های آبیاری بدون توجه به وضعیت شیب و خاک منطقه، بی توجهی به خاکهای موجود در مطالح شن و ماسه، ایجاد درز انبساط بدون توجه به مکان ماکزیمم تنش خاک و دهها موارد دیگر عواملی برای تخریب تدریجی کانال های آبیاری و سازه های مربوطه می باشد. طبق تجربه به دست آمده هر کجا که لایه های طبیعی خاک متنوع تر باشد و حداقل یکی از آن لایه ها از رس تشکیل شده باشد، لاینینگهای واقع شده در آن محدوده در خطر ترکهای عمیق و شکستن قرار می گیرند. و توصیه های لازم در ساخت را که کلیه مشاوران و پیمانکاران باید مد نظر داشته باشند اشاره شده است. طبق نتایج به دست آمده در صورت وجود ماسه ناپایدار در بستر کانال های پوشش شده آبیاری، نفوذ آب به پشت پوشش موجب شکسته شدن ذرات و ایجاد حفرات کوچک در پشت قطعات پوشش می گردد که این امر در نهایت موجب ایجاد ترکهای عموما قطری و یا جابجایی و اختلاف سطح بین قطعات می گردد. بطور کلی خاکهای مشکل آفرین بنا بر ماهیت رفتاری و مشخصات فنی خود، هر یک ممکن است طی مراحل ساخت یا در حین دوران بهره برداری از سازه های آبی به ویژه کانال های آبیاری مسایل و مشکلات عدیدیه ای را ایجاد نمایند که هر یک ممکن است بطورت موضعی یا کلی به عنوان شکست یا تخریب سازه تلقی گردیده و موجب خسارت مالی فراوان گردد در مقاله موجود به بررسی عوارض و علل تخریب پوشش بتنی کانالهای آبیاری خوزستان که عارضه اصلی در این اخریب ها وجود خاکهای نامتعارف و مشکل آفرین بوده اساره می گردد. آزمایشهای تفصیلی به روش مستقیم پین هول و نیز آزمایشهای غیرمستقیم حدود اتربرگ و منحنی دانه بندی و هیدرومتر مضاعف واگرایی خاک را در بخش هایی از منابع حوضه و بستر طبیعی هندیجان به اثبات رساند. در پی بروز علت اصلی تخریب هایی که در پوشش بتنی کانال های احداث شده در ساتان خوزستان عنوان گردید.

کلیدواژه ها:

کانال های آبیاری ، نامتعارف