انسجام خانواده و مھارتھای فرزند پروری

زمینه و هدف :خانواده یکی از عوامل اساسی شکل گیری شخصیت کودک و اولین مرحله تکوین رشد فردی و بنیانگذار تکامل شخصیتی آدمی است .اولین پایه های تربیتی و آموزشی همیشسه از خانواده آغاز میشود و سپس به دست جامعه تداوم می یابد . خانه و خانواده به عنوان نخستین محیط اجتماعی که کودک را تحت سرپرستی و مراقبت قرار میدهد بیش از همه محیطهای اجتماعی دیگر در رشد و تکامل فرد تاثیردارد وشیوه تربیتی خانواده و فرزند پروری با سه گروه مجزا از خانواده ها تعیین میگردد که عبارتند از خانواده های سهل انگار،آمرانه،خانواده های مردمی. در اولین نمونه هیچ ملاک و معیاری برای تربیت کودک وجود ندارد و اگر هم باشد با توجه به شرایط ومقتضیات ،دگرگون میشود.هرج و مرج حاکم برخانواده ،نبود ضوابط مشخص ،پیروی از تمایلات را شدت بخشیده و کودک را از واقعیتهای زندگی دور می سازد این کودکان افرادی بی بند و بار هستند ،سهل انگار ،خودخواه و بی هدف ، ملاکی برای اعمال و رفتار خود ندارند،احساس مسءولیت نمی کنند و زندگی اجتماعی آنان مطلوب نیست(طالبی،1388 (در این خانواده ها که آشفتگی صفت بارز آن است ،سطح ارزش خانواده پایین،روابط اعضای خانواده سرد و غیر انسانی است. رشد ناکافی ارزشها و ملاکها،تمایل به ناپایداری و بی ثباتی در برابر مشکلات راافزایش داده و کودکان را دچار نوعی دوگانگی احساس و رفتار میکند پنین والدینی در کنترل فرزندان خود تفریط نموده و در پرورش صحیح فرزندان احساس مسءولیتی نکرده و بندرت رفتار نادرست کودک خود را اصلاح میکنند گویا چنین فرزندانی رها شده هستند بی آنکه سرمشقی از یک بزرگسال مسءول را در خانواده شاهد باشند.(ماسن و دیگران ،1368 (در مقابل خانواده های استبدادی،مبین روابط معیوب با فرزندان بوده ،قوانین خشک و محدود کننده،ممنوعیتها و تابوهابه شدت تمام حاکم است غالبا پدریا دیگری حاکم بر اعمال و رفتار بقیه اعضای خانواده است که مانند دیکتاتور عمل نموده ،هدف تعیین میکند،راه نشان میدهد،وطیفه افراد را مشخص میکند،همه باید طبق میل او رفتار کنند،دستور او بدون چون و چرا باید اجراشود و در کوچکترین رفتار و اعمال اعضای خانواده دخالت میکند . تشخیص خوب یا بد بودن همه امور با اوست.کودکان پرورش یافته در این خانواده ها متمایل به ساکت بودن،مودب و خجالتی و از نظر اجتماعی غیرمثبت ،درمانده ،بسیار همرنگ و فاقد کنجکاوی و خلاقیت هستند.(ماسن،2001(در خانواده های مردمی و دموکراتیک ،نسبت به استقلال فردی تاکید میشود ،هریک از اعضاءخانواده دارای وظایف و مسیولیتهای متفاوتی هستند تمام اعضا باید مسیولیت پذیر باشند تا بتوانند کارکردهای فردی خویش را انجام داده تا در نهایت کارکرد خانواده مختل نشود. این گونه آموزشها میتواند مسءولیت پذیری را در فرزندان ایجاد کند و مفهوم اولیه انضباط اجتماعی و عدالت را در آنان پرورش دهد.این گونه خانواده ها از بیشترین انسجام ،صمیمیت و همدلی برخوردارند ونیازهای افراد در این خانواده ها ارضاء شده از جمله نیازهای اساسی احساس ارزشمندی،احساس امنیت فیزیکی،صمیمیت و وابستگی،احساس مسءولیت ،نیاز به شادی و تایید و تصدیق و در نهایت انسجام خانوادگی میباشد(براوشاو،2001 (از این رو مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه بین انسجام خانواده و سنجش میزان مسیولیت پذیری دانش آموزان به عنوان یکی از شاخصها ی روانی از مهارتهای فرزند پروری انجام شد.

کلیدواژه ها:

انسجام خانواده ، مسیولیت پذیری ، سبک های فرزند پروری ، مهارتهای فرزندپروری ، دانش آموزان متوسطه اول