اهل ذمه، شهرواندان درجه یک با دو؟ «نگاهی نو به فقه اهل کتاب»

امنیت ملی، اقتدار و یکپارچگی، امروزه از مفاهیم غیر قابل اغماض در سیاست همه دولتها به شمار می روند. حتی در عصر جهانی شدن (GLOBALISM) و جهانی سازی GLOBALISATION) نیز، بیش ترین دغدغه حاکمیتهای سیاسی، بویژه در کشورهایی که دارای تنوع نژادی، فرهنگی و دینی هستند ؛ مسأله حفظ اتحاد و هویت ملی خود است که احتمالاً در برخی اَشکال جهانی شدن بویژه با رویکردِ آمریکاییِ آن، مورد تهدید قرارخواهد گرفت . بنا براین مصالح نظام اسلامی و حفظ و بقای آن، اقتضا می کند که همه توش و توان فکری و اجرایی خود را در مسیر ایجاد وحدت، همدلی و همگرایی میان همه اقشار و طبقات مختلف جامعه، بذل کنیم. یکی از راه کارهای مهم و اساسی در این طریق، نوسازی برخی دیدگاه ها و نگاه های کهن و ناسازگار با جهان جد ید است. فقه اسلامی که سده های متمادی یگانه مرجع سامان بخشی به زندگی مردم در مناطق وسیعی از جهان بوده است و در زمانی که در ممالک غربی، خبری از قانون و حقوق مدون نبود ؛ عرضه کننده یک نظام جامع و متکامل حقوقی بود ؛ اینک برای اداره جوامع اسلامی باید خود را با نیازهای روزآمد و اقتضائات عصری، منطبق کند . یکی از مفاهیمی که فقه باید نگاه تازه ای به آن بیندازد ؛ مقوله ی « شهروندی اقلیت های دینی» است که امروزه افزون بر آنکه به یک چالش اساسی در حوزه مسائل حقوق بشر اسلامی در آمده ؛ خطرات بالفعل و بالقوه ای را نیز متوجه کیان و یکپارچگی نظام اسلامی کرده است.