آسیب پذیری بافت شهری در اثر تخریب احتمالی شریان های قدیمی (قنات های مدفون) در زمان وقوع زمین لرزه- شهر کرمان

بحران های طبیعی سیل، زلزله، قنات، خشکسالی، و غیره،شهر کرمان را تحدید می کند، از قنات به عنوان یکی از مهمترین عوامل بحران در شهر کرمانمی توان یاد کرد. در گذشته قنات های کرمان به عنوان فرصت برای این شهر تلقی می شدند در حالیکه امروزه بخاطر دخل و تصرف، ساخت و سازهای بی رویه و غیر اصولی، بعضا وصل فاضلاب خانه ها به قنوات، ازدیادحاشیه نشینی و... این مهم به تهدیدی جدی برای شهر تبدیل شده است.قسمتی از بافت شهری کرمان بافت قدیمی است، در کرمان مناطقی با سکونت گاه های غیر رسمی، بافت های مرتفع سازی شده و غیره وجود دارد.رشته قنات های متعددی در شهر کرمان وجود دارد که به دلیل توسعه شهر و تغییر سیستم آب رسانی، متروکه شده اند. نشست زمین و ترک های ایجاد شده در ساختمان ها در برخی از نقاط شهر، مشکلات ناشی از عدم شناخت دقیق مکان و مسیر قنات ها در زیر زمین را نشان می دهد. در این تحقیق، معرفی تاثیر رشته قنات های شهر کرمان و تاثیر تخریب احتمالی آن ها در هنگام زمین لرزه مورد توجه قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا با استفاده از عکسهای هوایی سال های گذشته و همچنین با کمک نقشه های 1:50000 شهر کرمان مربوط به سال1353و زمین مرجع کردن آنها محل میله های قنات شناسایی شد. سپس در نرم افزار ArcGIS مسیر قنات ها رسم گردید و بر روی تصویر ماهواره ای شهر کرمان منطبق گردید. در ادامه مطالعات تحلیل خطر زمین لرزه برای شهر کرمان با استفاده از نرم افزار CRISIS2007انجام گرفته و نتایج بدست آمده و برآورد حداکثر شتاب زمین در هنگام زمین لرزه در این منطقه مشخص و با تلفیق این نتایج با تصاویر هوایی و نقشه های موجود؛ تاثیر شناسایی، اصلاح یا پر نمودن این رشته قنات-ها، قبل از انجام ساخت و ساز در بافت شهری خصوصا در بافت قدیم شهرها مشخص شده است.

کلیدواژه ها:

قنات ، عکس های هوایی ، تحلیل خطر زمین لرزه ، GIS ، شریان های حیاتی