اثر سوپرپارازیتیسم بر شایستگی تولیدمثلی زنبور (Ooencyrtus fecundus Ferriere & Voegele(Hym., Encyrtidae پارازیتویید تخم سن گندم (Hym., Encyrtidae

زنبور (Ooencyrtus fecundus Ferriere &Vogele (Hymenoptera: Encyrtidae از جمله پارازیتوییدهای تجمعی تخم سن گندم است که قدرت سوپرپارازیتیسم دارد. سوپرپارازیتیسم تأثیرات چشمگیری روی شایستگی و ظرفیت تولید مثلی، قدرت رقابت و جثه حشرات کاملپارازیتوییدهای جمعی دارد. در این بررسی اثر سوپرپارازیتیسم و شدت آن (ماده های تک قلو، دوقلو، سه قلو و چهارقلو) روی ویژگی های زیستی زنبور O. fecundus در شرایط آزمایشگاهی مطالعه شد. پارامترهای رشد جمعیت پایدار به عنوان شاخص های شایستگی، در 4 گروه مقایسه شدند. در تمامی پارامترهای مذکور به جز مدت زمان 1 نسل (T)، تفاوت معنی داری مشاهده شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت ((r(m) برای ماده های تک قلو، دوقلو، سه قلو و چهار قلو به ترتیب 0/0024±0/2529، 0/0019±0/2480، 0/0023±0/2389 و 0/0019±0/2354 بر روز محاسبه شد که در 2 گروه اول بیش از 2 گروه دیگر بود. همچنین نرخ خالص تولید مثل (R(0) برای 4 تیمار فوق به ترتیب 7/22±198/14، 6/72±188/63، 2/04±170/54 و 2/01±139/77 ماده بر ماده بر نسل و مدت زمان 1 نسل (T) به ترتیب 0/29±20/9، 0/18±21/12، 0/21±21/5 و 0/15±20/98 روز بود. با وجود اینکه پارامترهای محاسبه شده به هم نزدیک هستند، ولی تفاوت آن ها معنی دار بود، زیرا واریانس داده ها پاییناست. در اکثر پارامترها، تفاوت بین تیمارهای یک و دوقلو با تیمارهای سه و چهارقلومعنی دار بود. هرچند سوپرپارازیتیسم روی شایستگی افراد اثر گذاشته است، این اثر آن چنانشدید نبوده است که منجر به حذف سوپرپارازیتیسم شود و در شرایط کمبود میزبان سببمزیت قابل توجه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

پارازیتیسم ، سوپرپارازیتویید ، جدول زندگی Ooencyrtus fecundus