بررسی جایگاه مدیریت میانی و پایه در نظام سلامت کشور

زمینه: مدیریت نظام سلامت بعنوان یکی از مهارت ها و وظایف اصلی ارائه دهندگان خدمات سلامت معرفی شده است، در حالی که داشجویان علوم پزشکی رشته های مختلف علوم پزشکی برای این امر تربیت نمی شوند و آموزش های لازم را فرا نمی گیرند و اکثریت پست های مدیریتی فقط و فقط در انحصار پزشکان است و دیگر کارکنان حتی با تحصیلات بالا و در رشته های تحصیلاتی و کاری مرتبط با خود فرصتی برای مدیرشدن ندارند و اینها سبب اتفاقات ناخواسته پرهزینه در نظام سلامت می شوند که پیامدهای ناگواری در اقتصاد بهداشت، تصمیم سازی ها و اجرای مناسب سیاست های بهداشت در سطح جامعه می گردد. این مطالعه با هدف بررسی مروری بر وضعیت موجود در ایران و برخی کشورهای توسعه یافته جهت اکهش پیامدهای ناشی از مدیریت غیرعلمی مدیران نظام سلامت انجام شده است. روش: جهت انجام مطالعه مروری مزببور از روش کتابخانه ای و جستجوی اینترنتی استفاده شده است، برای انجام جستجو بانک های اطلاعاتی مرتبط داخلی و خارجی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: بررسی ها نشان داد که مدیریت در نظام سلامت ایران در دست پزشکان است در حالیکه مطابقه قوانین جهانی (کشورهای درحال توسعه) انتخاب مدیران در نظام سلامت از یک چارچوب خاصی پیروی می کند و حداقل مدرک تخصصی، کارشناسی و بالاتر در مدیریت و اقتصاد سلامت می باشد، آموزش پزشکان زمینه های مختلف مدیریتی و مشارکت در جلسات مدیریتی راهکاری جهت کاهش شکاف بین مدیر- پزشک خواهد بود ولی دلیلی بر انتخاب وانتصاب آنان بر پست های مدیریتی نمی شود. چنانچه بپذیریم که ایران یک کشور درحال توسعه می باشد می بایستی در همه ابعاد، اصول بر آن حاکم باشد و قسمت اول بند 2 معیارهای انتخاب مدیران پایه و میانی در دستورالعمل وزارت بهداشت این امکان را برای تصدی پست های مدیریتی توسط پزشکان دوره دیده ایجاد می کند. در نظام های توسعه یافته درمان، پزشک عموماً در جایگاه توان و مهارتش کار می کند وامور بهداشت ودرمان برعهده اوقرار می گیرد. متخصصان حوزهسلامت و مدیریت سلامت نیزدرجایگاه خودومسائل مالی وطرح هایتوسعه مراکزدرمانی قرارمی گیرند. در ایران با وجود این متخصصان مدیریت اقتصاد و اقتصاد سلامت در مراکز درمانی و نهادهای تصمیم ساز نظام سلامت استفاده چندانی از آنان نمی شود. پزشکان در دانشگاه های علوم پزشکی آموزش های علوم مدیریتی از فرانمی گیرند اما بر مسند آن قدم می گذارند. نتیجه گیری: بکارگیری صحیح قوانین وضع شده برای انتخاب و انتصاب و تغییر مدیران به بهبود شرایط مدیریت تخصصی در وزارت بهداشت کمک می کند و پیشنهاد می شود برای حفظ شرایط موجود، آموزش مستمر پزشکان در ابعاد گوناگون مدیریتی و مشارکت در جلسات برای کاهش شکاف بین پزشک- مدیر صورت گیرد و شرایط انتخاب و انتصاب مدیران میانی و پایه اصلاح گردد.

کلیدواژه ها:

مدیریت نظام سلامت ، مدیران پایه ومیانی