تخمین پتانسیل تولید گندم در مناطق مهم تحت کشت استان کرمان

در راستای برنامه ریزی برای بهره وری مناسب و حفظ منابع خاک در وهله اول شناخت خصوصیات اراضی و سپس تعیین توان تولیدبرای محصول مهم گندم و ارزیابی تناسب اراضی ضروری است. بدین منظور چهار منطقه ارزوییه، بردسیر و جیرفت وبم در استان کرمانانتخاب شده و نتایج مطالعات تناسب اراضی و تخمین پتانسیل تولید مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی های تناسب اراضی نشان میدهند خاک های انتخابی در کلاس های 1S )خیلی مناسب( تا N )نامناسب( با محدودیت های شوری و قلیاییت، خصوصیات فیزیکی )بافت و ساختمان خاک، آهک وسنگریزه(، ویژگی های حاصلخیزی )اسیدیته و کربن آلی(، گچ و توپوگرافی طبقه بندی شده که بیشترین پراکنش مربوط به کلاس ها 2S و 3S است. میانگین پتانسیل تولید اقلیمی برای مناطق چهار گانه براساس مدل فائو 05588 ، میانگین توان تولیداراضی 0188 و متوسط عملکرد واقعی 3058 کیلو گرم در هکتار برای مناطق انتخابی می باشد. تاثیر خصوصیات ذاتی خاک برکاهش تولید گندم حدود 2558 کیلو گرم در هکتار ) حدود 208 %( است. تفاوت بین میانکین پتانسیل تولید اراضی با متوسط عملکرد مزارع حدود 2258 کیلو گرم در هکتار ) 30 %( است که نسبتا زیاد بوده و نشان دهنده عدم مدیریت صحیح در مزارع گندم استان می باشد که پتانسیل تولیدوجود دارد ولی محقق نمی شود. نکته قابل توجه در مناطق انتخابی این است که برخی بهره برداران پیشرو در خاک های خیلی مناسب ) 1S( برای گندم عملکردی بالایی داشته و یا در خاک های با تناسب متوسط و کم، متناسب با پتانسیل اراضی، محصول تولید می نمایند. این کشاورزان نشان می دهند که با اعمال مدیریت مناسب امکان بهره وری خوب از خاک های تحت کشت برای گندم وجود دارد. برنامه ریزی برای افزایش تولید در هر منطقه بر مبنای پتانسیل اراضی ضروری است. مزارعی که گندم تولیدی در آن ها خیلی کم و متناسب با توان تولید اراضی نبوده و یا از عملکرد بحرانی کمتر می باشد با توجه به اهمیت بسیار زیاد آب در اکثر نقاط استان، کشت گندم در این اراضی منطقی نمی باشد

کلیدواژه ها:

گندم ، تناسب اراضی ، توان تولید اراضی ، خصوصیات خاک ، عملکرد