تحلیل پدیده فرونشست زمین و ارزیابی عوامل ادافیک مؤثر بر مورفولوژی شکافهای حاصل از آن مطالعه موردی دشت بحرانی نیشابور

دشت نیشابور در بخش شمالشرقی حوضه آبریز کویر مرکزی واقع شده و یکی از دشتهای مهم استان خراسان رضوی از نظر توسعه صنعتی، کشاورزی و تراکم جمعیتی به شمار میآید. در دهههای اخیر توسعه سریع کشاورزی همراه با رشد سریع جمعیت و افزایش نیاز آبی باعث برداشت بیرویه و افت سطح آب زیرزمینی در این دشت شده است. برداشت از سفره آب زیرزمینی این دشت سبب افت سالیانه حدود8/0 متر سطح آب زیرزمینی گردیده است. به طوری که این دشت را جزو دشتهای بحرانی قرار داده است. در این راستا پدیده نشست در اثر افت آب زیرزمینی در بخشهای وسیعی از دشت به طور محسوس مشاهده میشود. افت سطح آب و وجود خاکهای ریزدانه در روستاهای بازوبند، کاریزک، بشرو و کالته قنبر سبب ایجاد شکاف در اثر نشست زمین و ترکهای طولی در سطح زمین گردیده است. در این مقاله وقوع پدیده فرونشست زمین به همراه علل و سازوکار تشکیل شکافها و ارتباط آن با افت سطح آب و نوع خاک و مورفولوژی شکافها در چهار منطقه ذکر شده بررسی شد.

کلیدواژه ها:

فرونشست دشت نیشابور ، افت آب زیرزمینی ، بازوبند ، کالتهقنبر ، بشرو ، کاریزک