واکاوی همدید - دینامیکی بارش سنگین و فراگیر 7تا 9 دسامبر 2009 در قلمرو ایران

بارش سنگین و تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم آن بر روی زندگی انسان ها و فعالیت های انسانی نه تنها لزوم توجه به این پدیده محیطی را توجیه می کند بلکه راه را برای پیش بینی رخداد آنها در آینده فراهم می سازد. جهت بررسی شرایط همدیدی و دینامیکی بارش فراگیر و سنگین 7تا9دسامبر 2009 )16،15، 17آذر 1388 (در قلمرو ایران از داده های روزانه بارش سنگین ایستگاه ها همدیدی ، بوشهر، بیرجند، زاهدان، رشت، فسا، آباده، بندرعباس،بابلسر،شیراز،اراک، ایرانشهر و شهرکرد استفاده شد.سپس با استفاده از داده های سایت NCAR/NCEP ،نقشه های همدیدی فشار تراز دریا، ژئوپتانسیل ، سرعت قائم هوا ، پیچانه، نم ویژه،وزش رطوبت و چرخندگی در تراز 500 و 850 هکتوپاسکال و رودباد در تراز 300هکتوپاسکال با استفاده از نرم افزار گردس ترسیم شد.در نهایت شرایط همدیدی و الگوی ریزش بارش در روزهای بارش سنگین با استفاده از نقشه ها و داده های بارش ذکر شده مشخص گردید. برای بررسی میزان ناپایداری از شاخص های ناپایداری استفاده شده است. نتایج نشان داد که عامل اصلی بارش سنگین در منطقه مورد مطالعه ، تشکیل کم ارتفاع بریده بر روی مدیترانه است که همانند مانعی عمل نموده و با حرکت رو به شرق سبب تقویت فرود شرق مدیترانه در تروپوسفر میانی می گردد.در نتیجه سامانه های غربی با حرکت خود از روی آبهای گرم جنوبی، رطوبت زیادی را کسب کرده و سبب ریزش های سنگین و قابل توجهی در منطقه می گردد.شاخص ناپایداری محاسبه شده نیز این مورد را تایید می نماید.رطوبت مورد نیاز برای این سامانه از سوی دریای مدیترانه و خلیج فارس است.

کلیدواژه ها:

همدید ، بارش سنگین ، چرخند ، ایران