بررسی تطبیقی مفاهیم نظریه انتخاب و آراء صدرالمتالهین ملاصدرا

اگرچه انسان شناسی به شکل امروزی آن ازجمله دانشهای نوپا و نوظهور محسوب میگردد اما توجه به انسان سابقه ای بس دیرینه دارد و از مکاتب و مذاهب مختلف دنیا، انسان و توجه به ابعاد وجودی او همواره مدنظر بوده است. هر کدام از مکاتب بنا به نگاهی که نسبت به ماهیت انسان دارند تعریف خاصی از انسان کامل ارائه دادهاند. نظریه انتخاب به عنوان یکی رویکردهای معاصر و پرکاربرد رواندرمانی، اشتراک مفهومی نسبتاً زیادی با مفاهیم مشرق زمین به خصوص مفاهیم اسلامی دارد. بر اساس این نظریه، انسان موجودی آگاه و آزاد است. به همین سبب دارای وجودی بنفسه است. او همواره در حال شدن است و فرایند شکل گیری او را فقط انتخاب هایش تعیین میکند؛ بنابراین تقریباً تمامی رفتارهای ما هدفمند بوده و از درون ما سرچشمه می-گیرند. بحث اینکه انسان موجودی برخوردار از حق انتخاب بوده و به همین سبب، مسئول و پاسخگوی اعمال و رفتار خویش است توسط آیات متعددی نیز در قرآن کریم تأییدشده است. در میان فیلسوفان جهان اسلام، کسی که با گستردگی بیشتری به مفهوم جبر و اختیار پرداخته ملاصدرا است. صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی معروف به ملاصدرا یکی از بزرگترین فیلسوفان جهان اسلام بوده و بنیانگذار حکمت متعالیه است. ظهور ملاصدرا در حوالی پایان هزاره اول پس از پیدایش اسلام به وقوع پیوست. لذا، کارهای او را میتوان نمایش دهنده نوعی تلفیق از هزار سال تفکر و اندیشه اسلامی پیش از زمان او به حساب آورد. با توجه به اینکه بحث انسانشناسی، در مشرق زمین همواره قالب دینی و مذهبی داشته است به بررسی تطبیقی مفاهیم نظریه انتخاب با آراء صدرالمتالهین ملاصدرا خواهیم پرداخت

کلیدواژه ها:

صدرالمتالهین ، ملاصدرا ، نظریه انتخاب