تغییر جهت در سیاست جنایی ایران در خصوص جرم اعتیاد به مواد مخدر

هیچ کشوری را در جهان سراغ نداریم که از آسیب های ناشی از مواد مخدر در امان باشد، جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.مواد مخدر که از روزگاران بسیار دور وجود داشته امروزه بشریت را به شدت تهدید می کند. معمولا در قوانین کیفری کشورها جرایمی پیش بینی می شود که به جرم حالت معروفند؛ ماهیت این جرایم حالت اجتماعی ناشی از شیوه زندگی و طرز سلوک است. به واقع در چنین جرایمی وجود حالتی در شخص باعث می شود که وی مورد تعقیب و مجازات قرار گیرد. یکی از نمونه های بارز اینگونه جرائم اعتیاد به مواد مخدر است. در ارتباط با اعتیاد که همواره جرم انگاری آن در ایران دستخوش تغییرات گسترده ای بوده، باید ذکر نمود که سیاست جنایی جوامع در این خصوص متفاوت است. بعضی معتاد را بیمار می دانند و برخی او را مجرم و در خور مجازات. ایران برای مقابله با پدیده اعتیاد، سیاست های چندگانه ای را در پیش گرفته است. سیاست جنایی ایران در مبارزه با اعتیاد به سوی جرم انگاری اعتیاد به مواد مخدر، بیشتر از جرم زدایی آن گرایش داشته است. با توجه به ناکارایی سیاست جرم انگاری محض و جلوگیری از اتلاف هزینه و وقت دستگاه قضایی و انتظامی، بیمار دانستن شخص معتاد، در برخورد مناسب به نظر می رسد. در بسیاری از موارد اصلاح مجرمین و معتادین متضمن صرف هزینه های گزاف و انجام اقدامات بیشمار و درگیر نمودن نیروهای بسیاری است، لذا تقویت اقدامات پیشگیرانه خود موجب جلوگیری از هدر رفتن نیروها و کاهش هزینه های می گردد. پاسخهای کیفری نیز می بایست به عنوان آخرین حربه سیاست جنایی، به گونه ای تغییر یابد که فرد معتاد را به درمان اختیاری خود، تحریک و تشویق کند. بنظر می رسد در اصلاحیه قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۸۹ سیاست جنایی ایران در قبال رفتار اعتیاد به مواد مخدر، بیش از گذشته به این سمت متمایل شده است.

کلیدواژه ها:

اعتیاد ، بازپروری ، سیاست جنایی ، پیشگیری