کیفیت های قدسی در باغ ایرانی

عشق ایرانیان به آب و درخت و گل، از باغ محیطی مقدس ساخت؛ باغ مکانی است که از رابطه میان انسان و طبیعت سخن میگوید.این باغ حاصل اندیشهای است که آب را از لایههای پنهان زمین کویر، فرسنگها هدایت کرده تا از چشمهای در میان انبوهی از درختانآشکار سازد. باغ ایرانی گاهی در حیاط کوچکی از خانهای، زمانی در صحن و حیاط مسجدی و گاهی در چهارباغ شهری یا باغ_شهری پدیدار میشود. باغ ایرانی از ترکیب ساده و موزون، رابطه صحیح و استوار، سلسلهمراتب حسابشده، منطق عقلایی، نظام هندسیمشخص، آسه بندی منظم، خطوط عمود بر هم، تخت کرتهای چهارضلعی، تقسیمات متعادل، گذرگاههای مستقیم هدفدار که به گاه نیاز با گشادگی فضایی میآمیزند، شبکه مترنم جهتدار آب که در فضاهای باز و پوشیده وسعت یافته و به چهره آسمان و آسمانه لبخند شادمانه میزنند، تشکیل یافته است. با اندک نگاهی به آثار هنری ایرانیان و تأملی کوتاه در آنها درمییابیم که سرچشمه تمامی هنرهای ایرانی برگرفته از تجسم عینی اندیشه مردمانی است که تلاش کردهاند جهانبینی خود را در قالب آن هنر بیان کنند. طبیعت دستاورد معمار هستی، خداوندگار عالم است و اغلب برای معماران سرچشمه الهام بوده است. به دلیل گرایش ذاتی و فطری انسانها در تعامل با طبیعت و تأثیرات قابل توجه ارتباط با طبیعت در روح و جسم آدمی، بشر همواره به دنبال ایجاد رابطهای منطقی و مناسب میان فضای درون و طبیعت بیرون بوده است. امروزه نیاز جسمی و روحی انسان به برقراری ارتباط با طبیعت موجب گردیده که در همه جوامع، طبیعت بهمثابه میراث فرهنگی تلقی شود؛ ازاینرو باغ ایرانی بهعنوان نمونه متعالی از منظر ایران، تصویر باورهای انسان ایرانی اسلامی در بطن تاریخ است که علیرغم ناملایمات، همچنان بهعنوان الگویی موفق از آن یاد میشود. باغ در مقام برخوردگاه آدمیان و اندیشههایشان و بهعنوان میعادگاه زمین وآسمان و نقطه تلاقی عملکرد و پندار، بهترین جای تجربه عرفانی است. در این پژوهش ابتدا به موضوع باغ سازی و تعریف آن پرداخته،پسازآن به تعریف و معرفی ویژگیهای آن و سپس به موضوع قداست در عناصر باغ ایرانی میپردازیم و چرایی مقدس بودن این عناصر راتجزیهوتحلیل مینماییم. روش تحقیق در این پژوهش بهصورت مروری تحلیلی بوده و محقق از طریق اسناد و مطالعات کتابخانهای و -فیشبرداری از مقالات متعدد و مرتبط به گردآوری مطالب پرداخته و درنهایت با جمعبندی مطالب نتیجهگیری کلی ارائه گردیده است

کلیدواژه ها:

باغ ، باغ ایرانی ، قداست ، باغ مقدس ، کیفیت قدسی