واکاوی اصول نقاشی دیواری مکتب شیراز در طراحی بناهای حکومتی(نمونه موردی:باغ نارنجستان قوام)

از جلوه های هنر ایرانی، نقاشیهای دیواری هستند. دیوار نگارههای پنجکنت سمرقند تا دیوارنگارههای شهر گور و کوه خواجه در سیستان، نشان از سنت کهن دیوارنگاری در فالت ایران میدهند. نقاشیهای دیواری بیشتر مضامینی مذهبی و یا میهنی دارند. تفاوتعمده نقاشی دیواری با فرمهای دیگر نقاشی، ارتباط ارگانیک آن با معماری است. نقاشی دیواری در قالب از پیش تعیینشدهی فضاهای معماری باید اجرا شود. نقاشی، بر دیواری کشیده میشود که خود این دیوار بخشی از یک فضای معماری است، نقاشی دیواری، بندهی معماری است و در کنار گچبریها و مقرنس سازیها است که به وحدتی به نام معماری میرسیم. باغ نارنجستان قوام، یکی از باغهای زیبا و مشهور شیراز و متعلق به دورهی قاجار میباشد. در عمارت این باغ مجموعهای از نقاشیهای دیواری وجود دارد که به صورتکاشی هفترنگ و یا نقاشی رنگروغن بر روی چوب کار شده و سراسر دیوارها و سقف این عمارت را تزیین کرده است. نقاشی دارای مضامین متنوعی هستند که متناسب با موضوعهای هریک به شیوههای متداول و گاه متاثر از نقاشی غربی کار شدهاند. برخی نیز که الهام گرفته از فرهنگ بومی و سنتی میباشد، از دقت و ظرافت بیشتری در اجرا برخوردار است. در این پژوهش که به روش میدانی و کتابخانهای صورت گرفته است، هدف شناخت هر چه بهتر نقاشیهای دیواری باغ نارنجستان قوام شیراز و توصیف و طبقه بندی اینآثار است. برای این منظور، پس از معرفی باغ نارنجستان قوام و مروری بر تاریخچهی آن، ضمن طبقه بندی این آثار هریک از تصاویر مورد بررسی قرار گرفته است. موضوعات نقاشیهای دیواری باغ نارنجستان قوام سه دسته: ۱اساطیری و باستانی ۲داستانی ۳نقوشتزیینی تقسیم شده که هریک دارای زیر مجموعههایی است. در این پژوهش ضمن بررسی این سه دسته و ریشهیابی برخی از مضامین و موضوعات به تاًثیرات هنر غربی در برخی از موضوعات و شیوه اجرایی آنها اشاره شده است

کلیدواژه ها:

نقاشی ، نقاشیدیواری ، نگارگری ، مینیاتورایرانی ، باغایرانی ، شیراز