بررسی نقش پیاده مداری در ارتقاء تعاملات اجتماعی و توسعه پایدار کلانشهرها

حرکت پیاده طبیعى ترین،قدیمى ترین و ضرورى ترین شکل جابجایى انسان در محیط است و پیاده روى مهمترین امکانبراى مشاهده مکان ها،فعالیت ها و احساس شور و تحرک زندگى و کشف ارزش ها و جاذبه هاى نهفته در محیطاست.پیاده روى داراى اهمیت اساسى در ادراک هویت فضایى، احساس تعلق به محیط و دریافت کیفیات محیطى است.امابا شروع انقلاب صنعتى،اختراع اتومبیل و گسترش شهرها،به تدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضاهاى پیاده محوردر شهرها و فضاهاى شهرى کمرنگ شده و از کیفیت فضایى عرصه هاى عمومى شهر، فضاهاى باز شهرى و پیاده راه هاکاسته شده است؛عرصه هایى که خود به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محورى در ارتقاى سطح تماس ها، ارتباطات وتعاملات اجتماعى بین شهروندان ایفا مى کنند.در این راستا عدم توجه به مقیاس انسانى و نادیده گرفته شدن نیازهاىعابرین پیاده از معضلات پیش رو مى باشد،به طورى که کمبود و نبود کیفیت در پیاده راه ها منجر به تضعیف حضور وتعاملات اجتماعى شهروندان شده است.از طرفی اگر پیاده گرایى به عنوان یک روش حمل و نقل منظور گردد، باعثکاهش مصرف سوخت فسیلى نیز خواهد شد و شهر و فضاى شهرى را به اهداف توسعه پایدار نزدیکتر مى نماید. توجه بهبالاترین مراحل شهرسازى جدید یا نیواوربانیسم، بهترین مکان ها در دنیا، شهرهایى هستند که با شبکه کامل خیابان هاىبدون ماشین،با عنوان شهرهاى پیاده شناخته مى شوند. مهمترین اجزاى چنین شهرى عبارتند از : تاکید بر عابرپیاده،ترکیب و اختلاط کاربرى ها و تاکید بر عملکردهاى اجتماعى به عنوان عامل وحدت بخش بناها و فضاهاىعمومى. متاسفانه در کلانشهرهایى همچون تهران، غلبه فضاهاى سواره بر مسیرهاى پیاده،عرصه را بر حضور شهروندان درفضاهاى شهرى تنگ نموده است. این مقاله بر آن است که بر اساس موارد فوق و با روش توصیفى- تحلیلى، ضمن شناختصحیح الگوهاى رفتارى،با استفاده از فنون و ابزارهاى معمارى، طراحى و برنامه ریزى شهرى، به بررسى ارتباط و پیوستگىمقوله پیاده راه و شهر پایدار پرداخته و با بیان روش هایى در جهت افزایش هر چه بیشتر تعامل اجتماعى در فضاىخیابان هاى امروزى، طرح هاى جدید و الگوهاى نوین برای تبدیل کلانشهرهایی چون تهران به شهری پایدار و پیادهمدار، ارائه نماید.

کلیدواژه ها:

پیاده راه ، پیاده مداری ، شهرهاى پیاده ، کیفیات فضایى ، تعاملات اجتماعى ، کلانشهرها ، توسعه پایدار شهرى ، نیواوربانیسم