تحول معرفت شناختی کلام امامیه در دوران میانی و نقش ابن سینا در آن

بررسى تعامل سنت فلسفه سینوی با علم کلام و میزان تأثیر گذاری آموزه های فلسفى ابن سینا بر متکلمان شیعه و سنى از مهم ترین مباحث مطرح در ابن سینا پژوهى و کلام پژوهى است. یکى از پیامدهای گسترش فکر فلسفى ابن سینا در دوران میانى، تکوین مکتب کلام فلسفى در میان اهل سنت به همت فخر رازی و نزد امامیه به دست نصیر الدین طوسى بود. ورود آموزه های فلسفى ابن سینا به مجادله های کلامى، سبب تحولاتى شگرف در نحوه پرداخت متکلمان امامى به مسائل مختلف کلامى شد. در مقاله حاضر با مقایسه مباحث معرفت شناختى کلام پیش افلسفى امامیه موسوم به مکتب امامى بغداد با مباحث مطرح در این زمینه در مکتب کلام فلسفى امامیه، تأثیرات گوناگون سنت فلسفى ابن سینا بر این مباحث در کلام دوران میانى امامیه تبیین مى شود. پیدایش تحولات معنایى در برخى از اصطلاح های حوزه معرفت شناسى، ارائه دسته بندی های جدید برای علم، طرح برخى قواعد معرفت شناختى، تبیین مسائلى از جمله چگونگى دستیابى انسان به علم و طرح موضوع های جدید در حوزه معرفت شناسى از جمله مهم ترین ابعاد تحول اساسى یاد شده است.

کلیدواژه ها:

کلام امامیه ، ابن سینا ، معرفت شناسى ، مکتب بغداد ، مکتب کلام فلسفى ، علامه حلى