چیستی «فلسفه اخلاقی» ( در باب امکان و مطلوبیت تأسیس شاخه ای نو در حوزه اخلاف پژوهی فلسفی )

در تاریخ اخلاق پژوهی، تاکنون شاخه ای مستقل با عنوان «فلسفه اخلاقی» وجود نداشته است. از نظر این نوشتار هم امکان و هم مطلوبیت چنین شاخه ای در کنار دیگر شاخه های مربوط اخلاق، وجود دارد. تاکنون بیشتر توجه پژوهشگران حوزه اخلاق (در علم اخلاق، فلسفه اخلاق، تاریخ اخلاق و ... ) بر این بوده است که به نحو فلسفی، تاریخی و ... «در اخلاق» بنگرند. در عرصه «فلسفه اخلاقی» تأکید بر این است که به شیوه فسلفی، «با اخلاق» بنگریم؛ یعنی «با اخلاق به حقایق بنگریم و به نحو فلسفی و نظری در باب حقایق تأمل کنیم و به زبان فلسفی آنها را بیان کنیم». در فلسفه اخلاقی، نگاه اخلاقی در افق تأمل و زبان فلسفی قرار می گیرد و از همین روست که می توان آن را «فلسفه اخلاقی»، یعنی «فلسفه ای بر مبنای اخلاق» نام نهاد و نه صرف اخلاق یا علم اخلاق. در یک جمع بندی کلی می توان گفت مطالعات اخلاق پژوهی یا به مرتبه پیش از اخلاق (مانند فرا اخلاق و اخلاق هنجاری) مربوطند یا به مرتبه خود اخلاق (مانند علم اخلاق، روان شناسی اخلاق) یا به مرتبه پس از اخلاق (مانند اخلاق کاربردی و حرفه ای) ربط می یابند. فلسفه اخلاقی به مرتبه مطالعات فلسفی و کلی ( و نه کاربردی و جزئی ) به مرتبه پس از اخلاق مربوط می شود.

کلیدواژه ها:

برنامه پژوهشى ، اخلاق پژوهى فلسفى ، علم اخلاق ، فلسفه اخلاقى