جدال غزالی و ابن رشد در باب علیت

نفی ضرورت علی یکی از موارد جدال اشعری مشربی چون غزالی با فیلسوفان است. وی در مسئله ی هفدهم کتاب تهافت الفلاسفه دو لازمه ی نامقبول ضرورت علی ( نفی معجزه و نفی قدرت مطلق خداوند ) را مبنای حمله بر مفهوم علیت نزد فیلسوفان از جهات گوناگون قرار می دهد. ابن رشد در مقام فیلسوفی ارسطویی و مسلمان در تهافت التهافت با چالش های غزالی رو به رو می شود. در این جستار تلاش می شود پس از تقریر و تحلیل دقیق دیدگاه غزالی و سپس پاسخ های ابن رشد، به پیش فرض ها و لوازم آنها پرداخته و میزان توفیق و ناکامی آنها را در مدعیات خود بررسی کنیم.

کلیدواژه ها:

علیت ، معرفت شناسی ، وجود شناسی ، معجزه ، ضرورت علی معلولی ، محال منطقی ، محال عرفی ، غزالی ، ابن رشد