کنکاشی در هنر لاک تراشی؛ هنر گالش های مازندران (مطالعه موردی، منطقه آمل و حومه)

لاک تراشی، هنر تراشیدن چوب با استفاده از ابزارهای مختف را گویند که از جمله مشاغل بومی و تقریباً فراموش شده مردم مازندران میباشد و اکثراً در مناطق جنگلی و روستایی مورد توجه مردم بوده است. این هنر که مخصوص گالش های مازندران بوده هنری ابتکاریاست. گالش ها با شناختی که از انواع درختان جنگلی داشتند با قوه تخیل خود از چوب درختان، ظروف ابتکاری می ساختند که نیازهایشانرا مرتفع می کرد. محصولات چوبی حاصل از هنر لاک تراشی در منطقه آمل شامل: لاک (خردخار)، کلز، جوله، کچه، کترا، کشن، ته تونه(ته دونه؛ نوعی چشم زخم) و... می باشد که بر روی آنها نقوشی با خطوط هندسی (شکسته و منحنی) که در واقع برگرفته از طبیعت اطرافهنرمندان می باشد، متجلی شده است. این پژوهش با هدف حفظ و احیای هنر رو به زوال لاک تراشی به معرفی و تبیین انواع محصولاتچوبی و بررسی روند تولید آن ها و معرفی هنرمندان این هنر در منطقه آمل و تحلیل دلایل محدود شدن آن با روش توصیفی-تحلیلی ومطالعات میدانی می پردازد و نتیجه حاصل از آن نشان می دهد؛ علی رغم این که این نوع هنر- صنعت در طی سال هایی نه چندان دورکاربرد فراوانی داشته اما به دلیل رونق برخی از محصولات جایگزین، امروزه تنها بخشی از جنبه های تزیین آن و رفع نیاز قشری محدود ازجامعه موجب ماندگاری آن شده است. با این وجود، جایگاه نسبتاً متعادل تری در مقایسه با دیگر محصولات چوبی به ویژه ساخت و تزییناتمعماری دارد.

کلیدواژه ها:

لاک تراشی ، هنر های چوبی ، گالش ، مازندران ، آمل