منابع آب زیر زمینی حقوق آب و چالش های امروز مطالعه موردی دشت قزوین

کل منابع آب استان قزوین با مساحتی بالغ بر 15800 کیلومتر مربع و متوسط بارندگی 317 میلی متر 2600 میلیون متر مکعب است که 76 درصد آن به منابع آب زیر زمینی و24 درصد ان به منابع آب سطحی اختصاص می یابد آبخوان دشت قزوین بزرگترین منبع تامین کننده آب کشاورزی شرب و صنعت دشت و استان قزوین بشمار می رود این دشت بالغ بر 4500 کیلومتر مربع مساحت داشته که 3000 کیلومتر مربع آن دارای آبخوان آبرفتی است بهره برداری از این منبع عظیم خدادادی از سال 1342 اغاز و با روندی روبه رشد ادامه یافته است افزایش بهره برداری از این آبخوان موجب کاهش آبدهی چاه های مجاز نشست زمین خشک شدن قنوات پیشروی جبهه شور به سمت آب شیرین و ... شده است در حال حاضر مهم ترین چالش های این دشت برداشت بی رویه از منابع آب زیر زمینی کشت محصولات پرمصرف عدم مشارکت دستگاه های اجرایی و مهم تر از همه وضع برخی از قوانین و مقررات در طول سی سال اخیر است که موجب تشویق کشاورزان به بهره برداری غیر مجاز و عدم مصرف بهینه آب گردیده است از آن جمله می توان به قانون تعیین تکلیف چاه های فاقد پروانه و قانون منع دریافت حق النظاره کشاورزی اشاره نمود یکی از عمده ترین شیوه های حفاظت آب ها توسط هر دولت یا حکومت وضع قوانین علی الخصوص ایجاد ضمانت اجراهای کیفری و مدنی راجع به منابع آبی با تاسیسات آبی است منابع آبی علاوه بر آنکه برخی نیازمندی های عمومی اجتماع را مرتفع می سازند غالبا با دیدگاه های امنیت ملی سیاسی و دفاعی هر کشور مرتبط و درگیر هستند بدین لحاظ لزوم داشتن سیاست حقوقی برای هر کشور پیرامون حفاظت از منابع آبی ضروری می نماید در این راستا به نظر می رسد مهم ترین راهکارها برای حل معضلات منابع آب استان قزوین وضع قوانین و مقررات بازدارنده در خصوص مصرف بهینه آب مدیریت مصرف به خصوص در بخش کشاورزی انجام اقدامات تعادل بخشی و تغذیه مصنوعی اصلاح الگوی کشت و رعایت الگوی کشت و آیتس و تعیین تکلیف چاه های فاقد پروانه با توجه به قانون مربوطه است

کلیدواژه ها:

منابع آب زیر زمینی ، حقوق آب ، تعادل بخشی ، قزوین